Yurtıdışında yaşayanların Türkiye’deki gayrimenkullerini satmalarında vergilendirme

Yabancı ülkelerde yaşayan Türk vatandaşları bu anlaşmalar uyarınca, daimi meskene sahip bulunduğu ülkenin, gerek Türkiye’de gerekse yabancı ülkede daimi meskenin bulunması halinde ise kişisel ve ekonomik ilişkilerinin bağlı bulunduğu ülkenin mukimi sayılmaktadırlar. Yabancı ülkelerde yaşayan Türk vatandaşlarının kişisel ve ekonomik ilişkilerinin yoğunlaştığı yer, bulundukları yabancı ülkeler olduğundan, bu ülkeler anlaşmaların uygulanması bakımından mukim ülke olarak vergileme hakkına sahip olmakta, Türkiye ise ancak kaynak ülke olarak vergileme hakkını sürdürebilmektedir. Vergilendirme 210 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği’nde, yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, GVK’nın 3. maddesinin 2 numaralı bendinde belirtilen, resmi daire ve müesseselere veya merkezi Türkiye’de bulunan teşekkül ve teşebbüslere bağlı olup adı geçen daire, müessese, teşekkül ve teşebbüslerin işleri dolayısıyla yabancı memleketlerde oturan Türk vatandaşları hariç olmak üzere, çalışma veya oturma izni alarak altı aydan daha fazla bir süredir yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarının Türkiye’de elde ettikleri kazanç ve iratları bakımından dar mükellefiyet esasında vergilendirilmeleri gerektiği belirtilmiştir. Bu vatandaşlarımızdan kesin dönüş yaparak Türkiye’ye yerleşenler ile bir takvim yılı içinde altı aydan daha fazla süreyle Türkiye’de oturanlar ise tam mükellefiyet esasında vergilendirileceklerdir. Buna göre, GVK’nın 86. maddesinin iki numaralı bendi uyarınca, dar mükellefiyet esasında vergilendirilecek söz konusu vatandaşlarımız, Türkiye’deki gayrimenkullerinin satışından elde ettikleri değer artış kazançları için yıllık gelir vergisi beyannamesi vermeyecekler. İstisna tutarı Yurt dışında yaşayan ve dar mükellefiyet esasına göre vergilendirilen söz konusu vatandaşlarımızın, Türkiye’deki gayrimenkullerinin satışından elde ettikleri değer artış kazançlarının safi tutarının, satışın yapıldığı yıla ilişkin olarak belirlenen istisna tutarını (2006 yılı için 6.000 YTL, 2007 yılı için 6.400 YTL’yi) aşması halinde, münferit beyanname verecekler (GVK Md. 101/1-1). Kazancın safi tutarı hesaplanırken; gayrimenkulün iktisap bedeli, gayrimenkulün elden çıkarıldığı ay hariç olmak üzere TÜİK tarafından belirlenen TEFE (ÜFE) artış oranında artırılacak. Münferit beyanname, kazancın elde edildiği tarihten itibaren 15 gün içinde, gayrimenkulün bulunduğu yerin vergi dairesine verilecek (GVK Md. 101/1-1, 101/2). Beyan edilen safi değer artış kazancından istisna tutarı düşülecek, kalan tutar üzerinden vergi hesaplanacak. Hesaplanan vergi, beyanname verme süresi (15 gün) içinde vergi dairesine ödenecek (GVK Md. 120).