Tüketicinin Harcama Eğilimi Korona ile Değişti
Koronavirüs salgını vatandaşların tüketim harcamalarında keskin bir değişikliğe neden oldu. Merkez Bankası haftalık verilerine göre Türkiye’de vakanın tespit edildiği ilk haftada yani 13 Mart’tan 20 Mart’a kredi ve banka kartı ile yapılan harcamalar tamamen farklılaştı.
Vatandaşların kredi kartıyla havayolları harcamaları % 35, giyim ve aksesuar harcamaları % 47.4, konaklama harcamaları % 40.1, yemek harcamaları % 41.5 düştü. Buna karşılık çeşitli gıda harcamaları % 7.95, market harcamaları % 19.3 arttı. Toplam harcamalardaki azalma ise % 8 oldu. Bu hafta gelecek olan veriler çok daha keskin bir ayrışma gösterecek.
Market Alışverişleri Arttı
TCMB’nin haftalık verilerine göre 13 Mart haftasında kredi kartı ve banka kartı ile yapılan harcamalar 21 milyar 272 milyon 308 bin liraydı. Coronavirus salgını ile mücadelenin ilk haftasının tamamlandığı 20 Mart döneminde ise bu harcamalar 1.7 milyar lira azalarak 19 milyar 568 milyon 914 bin liraya geriledi. En büyük kayıp ise önlemler kapsamında ilk kapatılan içkili yerler, barlarda yaşandı. Bir haftada vatandaşların içkili yerlerde yaptığı harcamalar % 53.1 azaldı ve 16.8 milyon liraya indi. En büyük artış ise market alışverişlerinde oldu. Bir haftalık artış % 19.3. 13 Mart haftasında market alışverişine 4.4 milyar lira harcayan vatandaşlar 20 Mart haftası tamamlandığında 5.2 milyar lira harcamış oldu. Çeşitli gıdaya yapılan harcamalar da 1.5 milyar liraya çıktı. Sadece bu iki kalemde kredi kartı ve banka kartı harcamaları arttı. Diğer tüm kalemlerde ise sert gerileme yaşandı.
Havayolları Harcaması Yüzde 35 Düştü
Vatandaşın içkili yerler gibi ilk haftada kapatılmamış olmasına rağmen en çabuk vazgeçtiği harcama giyim ve aksesuar oldu. Zaten takip eden günlerde perakende giyim markaları bir bir mağazalarını kapattılar. Bir haftalık kayıp % 47.4. Harcama 13 Mart haftasında 1.6 milyar lira iken 20 Mart haftasında 856.1 milyon liraya indi. Havayolları zaten Çin’de koronavirüsün ilk bulunduğu günden itibaren zorlanıyordu. Türkiye’deki vakanın ilk etkisi ise harcamalarda % 35’lik düşüşle geldi. Ancak bu hafta tüm uçuşlar durduruldu, yurtiçi izne bağlandı. Bu durum havayollarına yapılan harcamalarda büyük kayıplara yol açacak.
Evden çalışmaya geçilmesi ve ofislerin de kapatılması eğitim, kırtasiye ve ofis malzemeleri harcamalarını geriletti. İlk haftadaki kayıp % 32.3. İlk haftada ikinci önlem olarak kahvelerin kapatılması lokantalara da yeni düzen getirilmesi yemek harcamalarını oldukça etkilemiş. Yemek harcamalarındaki düşüş % 41.5. Sadece paket servisine geçilmesi de bu kalemdeki harcamaların epey düşmesine neden olacak. Vatandaşlar ikincil harcamalar olarak görülen seyahat, araç kiralama, mobilya, telekomünikasyon gibi harcamalarını da durdurdu. Tüm gruplarda bir haftada yüksek kayıplar gözlendi.