TOKİ Başkanı: "Konut fiyatları patlayacak"

8'inci Gayrimenkul Zirvesi'nde basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Bayraktar, demir fiyatlarındaki artışın konut fiyatlarını nasıl etkileyeceğine ilişkin bir soru üzerine, ABD'de başlayan mortgage krizinin dünyadaki yansımalarının Türkiye'ye serpintisinin vurduğunu söyledi. Bayraktar, "Dolayısıyla krizden başka demir fiyatlarının yüzde 100'e varan oranda artması, diğer ana inşaat girdi maliyetlerinde de yine demirden esinlenen ve kendisinden oluşan fiyat artışları Türkiye'deki konut üretimini bundan sonraki süreçte zora soktu" dedi. Bayraktar, konuta talebin azlığının ve Türkiye'deki konut kredisi faizlerindeki yüksekliğin, konut piyasasındaki duraklamanın yanında, önümüzdeki süreçte konut üretimindeki fiyat artışları sebebiyle ortaya yeni bir çatallanma, ters pozisyon çıktığını, şu anda konut satılmadığını ama bunun yanında yeni oluşacak konutlarda belki yüzde 30'lara yakın fiyat artışları olacağını söyledi. Şu anda yatırım için stok alım yapanların kar edeceğini ifade eden Bayraktar, "Şu anda stok alımları görüyoruz. ABD'de de Türkiye'de de var bu. 10 taneden tutun da 500 adede kadar konut alanlar var yatırım için. Bu yarın öbür gün konut fiyatlarının çok fazla patlayacağının göstergesi. Çünkü kaçılmaz, hiçbir yatırımcı harcadığı paradan daha düşük fiyata bunu normal olarak satmaz" dedi. "Belki satıyor ama ya borcu var ya kredi kullanmış onun için bunu düşük fiyatla satmak zorunda" diyen Bayraktar, "Ama bu stoklar eridiği zaman, bu yatırımcılar borcunu ödeyecek kadar para buldukları zaman ellerindeki diğer konutları bu fiyatlardan satmayacaklardır. Konut fiyatlarında ileriye yönelik bir artış kaçınılmazdır" diye konuştu. Konut piyasası durduğunda müşteri havuzunda birikme olduğunu, müşterinin taleplerini ertelediğini söyleyen Bayraktar, bu şişen müşteri havuzunun daha sonra patlama yaptığını ve inşaat sektöründe konut sektöründe talep çoğalması, fiyat artması olduğunu anlattı. "Türkiye'de şu anda stres durumu var" Bayraktar, "Bu konu dünyadaki ekonomik krizin Türkiye'ye yansımasıyla ve Türkiye'de şu andaki statik durumla ilgili. Türkiye'de şu anda stres durumu var. Stres bütün ekonomik akışkanlığı, ekonomik sinerjiyi bastırıyor, durduruyor. Böyle bir oluşum var ama bütün bunlara rağmen 2009 yılının ikinci yarısından sonra özellikle konut sektöründe yeni bir canlanma, hareket olması kaçınılmazdır" dedi. Bayraktar, şu anda konut üreticilerinin bir kısmının borçlarını ödeyebilmek için ellerindeki malları zararına satmak zorunda olduğunu, Türkiye'deki hem yapsatçı sektör hem devlete iş yapan yüklenici kanadındaki konut yapımcısı müteahhitlik sektörünün şu anda zor durumda olduğunu belirtti. Bayraktar, "Demirden gelen aşırı fiyat için kararname bekliyoruz. Devletin bir kurumu olarak hükümetimizi ve bu işle ilgili olan bakanlarımızı zorluyoruz, bunlara problemleri arz ediyoruz. Çok yakında bu yasa çıkacak ve kararname ile müteahhitlere bu farkı vereceğiz. Ama bunun yanında yap saçtı müteahhitlerimizi desteklememiz lazım. Demir üreticisi ülkeyiz ve dünyada 11'inci durumdayız. O kanatta da bir takım iyileştirmeler yapmak için çalışıyoruz" dedi. "Göreceli olarak biz de biraz daha dikkatli gitmeye başladık" "TOKİ'nin projelerinde bir aksama olacak mı?" sorusu üzerine Bayraktar, "Tabii göreceli olarak biz de biraz daha dikkatli gitmeye başladık. Önümüzde şu anda diyelim ki 50 bin konutluk acil ihale edilmesi gereken konut ihalesi var. Bunlardan çok acil olanları ihale ediyoruz, diğer işlerimizi biraz daha ince eleyip sık dokuma durumundayız" diye konuştu. TOKİ'nin sadece konut yapmadığını, okul, sağlık ocağı, hastane, ticaret merkezleri, yol yaptıklarını, bunların kendilerine çok ciddi mali yük getirdiğini söyleyen Bayraktar, devletten direk nakit para almayıp kendi kaynaklarını lüks konut yapmak suretiyle, arsa satışı karşılığı gelir paylaşımı modeliyle değerlendirerek kaynaklarının büyük bir kısmını temin ettikleri için burada, bir duraklama olması nedeniyle kaynak girişlerinin durakladığını söyledi. "Projelerimizde bir aksama olması söz konusu değil" Bayraktar, şunları kaydetti: "Şu anda kasamızdaki aktifler yaklaşık 8 katrilyon YTL. Yaklaşık 5 milyar doların üzerinde bir alacak portföyümüz var. 3.5-4 milyar dolara yakın da elimizde hazır arsamız ve konutlarımız var, satışa hazır. Yani 12.5-13 katrilyon YTL'lik bir alacak portföyümüz var. Bunları faize kapılmadan, faizle bunları kırmadan likidite etmeye çalışıyoruz. İndirim kampanyamız var onlarla likidite etmeye çalışıyoruz. Konut sertifikası üzerinde, tahvil ihracı üzerinde çalışıyoruz. Elimizde bir çok projeleri nakde çevirmeye çalışıyoruz. Kısa sürede çok ciddi bir kaynak bulduğumuz zaman yine biz hızlandıracağız ama şu anda devam eden projelerimizde bir aksama olması söz konusu değil. TOKİ müteahhitleri de şu anda çok rahattır denemez, onların da sıkıntılarını gidermek için elimizden gelen gayreti göstermek mecburiyetindeyiz." Likör fabrikası arsası Bir başka soru üzerine de İstanbul'da 3 milyonun üzerinde ev olduğunu, İstanbul'daki mevcut yapı stokunun yüzde 60'ının mutlaka yenilenmesi gerektiğini vurgulayan Bayraktar, "Biz TOKİ olarak bu iş için kendimizi parçalıyoruz. İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile önümüzdeki dönemde el ele verebilirsek, İstanbul'daki ilçe belediyeleriyle daha iyi organize olabilirsek, devletin de siyasi iradenin de bu işin içinde olması lazım, İstanbul'da çok büyük bir hamle başlatacağız. Kayabaşı'ndaki 50 bin konutluk projemizin büyük bir bölümünü deprem riski altındaki evlerimizle takas etmek suretiyle bunları pazarlayacağız" dedi. Erdoğan Bayraktar, Mecidiyeköy'deki likör fabrikası arsasının ihalesi ile ilgili olarak da, likör fabrikası arsasını tekrar satışa çıkaracaklarını ifade ederek, "Hasılat paylaşımına çıkacağız. 20 gün içinde tekrar ihaleye çıkacak" diye konuştu. Daha fazla katılım beklediklerini ifade eden Bayraktar, masrafların eklenmesiyle fiyatın 1-2 milyon YTL daha artmış olacağını söyledi.