Teminat Varlıklar ve Teminat Uyumuna İlişkin Usul ve Esaslar Yeniden Düzenlendi

Sermaye Piyasası Kurulu, teminatlı menkul kıymetlerin nitelikleri ve ihracı ile teminat sorumlusuna, teminat varlıklar ve teminat uyumuna ilişkin usul ve esaslar düzenledi. Yeni düzenlemeye göre sahip olunan derecelendirme notuna bağlı olarak ihraç limiti iki katına yükseltilebilecek. Bankaların ve ipotek finans kuruluşlarının yanı sıra finansal kiralama şirketleri ve finansman şirketleri de ipotek teminatlı menkul kıymetler ihraççısı olabilecek. -Varlık teminatlı menkul kıymetler ihraçlarında sağlanması gereken teminat fazlası oranları; teminat varlıklar bazında, tüketici kredileri için yüzde 15, ticari krediler için yüzde 15, finansal kiralama sözleşmelerinden doğan alacaklar için yüzde 20, faktoring alacakları için yüzde 25 olarak yeniden düzenlendi.

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), teminatlı menkul kıymetlerin nitelikleri ve ihracı ile teminat sorumlusuna, teminat varlıklar ve teminat uyumuna ilişkin usul ve esaslar düzenledi. Yeni düzenlemeye göre sahip olunan derecelendirme notuna bağlı olarak ihraç limiti iki katına yükseltilebilecek. Bankaların ve ipotek finans kuruluşlarının yanı sıra finansal kiralama şirketleri ve finansman şirketleri de ipotek teminatlı menkul kıymetler ihraççısı olabilecek. Varlık teminatlı menkul kıymetler ihraçlarında sağlanması gereken teminat fazlası oranları; teminat varlıklar bazında, tüketici kredileri için yüzde 15, ticari krediler için yüzde 15, finansal kiralama sözleşmelerinden doğan alacaklar için yüzde 20, faktoring alacakları için yüzde 25 olarak yeniden düzenlendi.

SPK'nın, Teminatlı Menkul Kıymetler Tebliği Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Tebliğ ile teminatlı menkul kıymetlerin nitelikleri ve ihracı ile teminat sorumlusuna, teminat varlıklar ve teminat uyumuna ilişkin usul ve esaslar düzenlendi. SPK, "Teminatlı Menkul Kıymetler Tebliği" ile "Varlık Teminatlı Menkul Kıymetlere İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ"de düzenlenen ve yapı itibarıyla benzer araçlar olan Varlık Teminatlı Menkul Kıymetler (VTMK) ve İpotek Teminatlı Menkul Kıymetlere (İTMK) ilişkin düzenlemeleri tek bir tebliğde birleştirdi. Aynı zamanda mevzuatı sadeleştirdi. Tebliğ, bugünkü Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Tebliğin "ihraççı, taşınmaz ipotekli kredi ve alacakların teminatı olan taşınmazlara ilişkin kanuni zorunluluklardan kaynaklanan sigorta yükümlülükleri ile deniz, hava ve kara taşıtlarına ilişkin ticari kredilerin teminatı olan varlıklara ilişkin sigorta yükümlülüklerinin, söz konusu kredi ve alacakların teminat varlıklar arasında yer aldığı süre boyunca düzenli olarak yerine getirildiğini takip etmekle yükümlüdür" hükmü ise 1 yıl sonra yürürlüğe girecek.

Türev Araçlar Teminat Varlıklar Arasına Dahil Edilecek

Teminatlı menkul kıymetlerin tanımlandığı tebliğe göre ihraç edilmiş teminatlı menkul kıymetlerin herhangi bir anda tedavülde bulunan kısmına ilişkin limit belirlendi. Sahip olunan derecelendirme notuna bağlı olarak ihraç limiti iki katına yükseltilebildi.

Tebliğe ilişkin olarak SPK tarafından yapılan açıklamaya göre bankaların ve ipotek finans kuruluşlarının yanı sıra finansal kiralama şirketleri ve finansman şirketlerinin de İTMK ihraççısı olabilmelerine imkan sağlandı.

6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu'nun ilgili maddesinde tanımlanan konut finansmanından kaynaklanmakla birlikte ipotek tesis edilmek suretiyle teminat altına alınmamış olan kredilerden kaynaklanan alacakların da, Kurulca uygun görülen nitelikte başka bir teminata bağlanmış olması şartıyla, İTMK ihracına konu olabileceği düzenlendi.

VTMK ihraçlarında maruz kalınabilecek risklerin kontrol edilebilmesini teminen, türev araçların teminat varlıklar arasına dahil edilmesine imkan tanındı.
TMK ile teminat varlıklar arasında para birimi ve faiz oranı uyumsuzluğu bulunması halinde, aktif-pasif yönetiminin sağlıklı olarak yapılabilmesi için stres testi ölçümü zorunluluğu getirildi. Teminat varlıklar için stres ölçümünde karşılanması gereken teminat fazlası oranları Avrupa Birliği ve yurtdışı uygulamaları göz önünde bulundurularak yeniden belirlendi.

Teminat Fazlası Oranları

VTMK ihraçlarında sağlanması gereken teminat fazlası oranları; teminat varlıklar bazında, tüketici kredileri için yüzde 15, ticari krediler için yüzde 15, finansal kiralama sözleşmelerinden doğan alacaklar için yüzde 20, faktoring alacakları için yüzde 25 olarak öngörüldü.

Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığının taşınmaz satışından kaynaklanan taksitli ve sözleşmeye bağlanmış alacakları ile gayrimenkul yatırım ortaklıklarının portföylerindeki gayrimenkullerin satış ve satış vaadi sözleşmelerinden kaynaklanan senetli alacakları ile kira alacakları için yüzde 25, Hazine Müsteşarlığı'nın borçlusu olduğu ticari bankalar tarafından proje bazlı finansman ihtiyacı dikkate alınarak değerlendirilip tahsis edilen uzun vadeli yabancı para cinsinden krediler için yüzde 10 olacak şekilde yeniden düzenlendi. İTMK ihraçlarında ise stres senaryolarının tümünde sağlanması gereken teminat fazlası oranı yurtdışı uygulamaları göz önünde bulundurularak yüzde 2 olarak belirlendi.

Sermaye piyasasında bilgi sistemleri bağımsız denetim faaliyetinde bulunmakla yetkili bağımsız denetim kuruluşlarının, Tebliğ ile belirtilen esaslar çerçevesinde teminat defteri ve teminat varlıkların kontrolü görevini yürütmek üzere teminat sorumlusu olarak belirlenebileceği düzenlendi. Teminat varlıklardan elde edilen gelirin TMK yatırımcılarına aktarılmasına yönelik tedbirler artırıldı.