Önceden alýnan konut kredileri mortgage sistemine dahil olacak

TBMM Plan ve Bütçe Alt Komisyonu'nda uzunca bir süredir sisteme girmek isteyenlerin mi, yoksa girmek istemeyenlerin mi dilekçe vermesi gerektiði üzerinde tartýþma yapýldýðý öðrenildi. Bankalarýn mortgage sistemine girmek istemeyenlerin dilekçe vermesini talep ettiði belirtilirken Sanayi ve Ticaret Bakanlýðý'nýn ise girmek isteyenlerin dilekçe vermesini savunduðu ve bunun tüketicinin lehine olacaðýný gündeme getirdiði bildirildi. Aðýrlýklý görüþ ise girmek istemeyenlerin dilekçe vermesi gerektiði yönünde. Alt komisyonda çalýþmalarý tamamlanma aþamasýna gelen mortgage sistemini düzenleyen tasarýnýn nisan ayýnda üst komisyonda görüþülmesi bekleniyor. Þimdiye kadar yapýlan en önemli tartýþma, mortgage yasal düzenlemesi çýktýktan sonra konut kredisi kullananlarýn durumu oldu. Sanayi ve Ticaret Bakanlýðý temsilcileri, daha önce konut kredisi almýþ yaklaþýk 210 bin kiþi olduðunu, bunlarýn þimdiye göre daha yüksek faizden kredi aldýklarýný belirterek "Eðer sisteme girmek isteyenlerin dilekçe vermesi þartý getirilirse bankalar, yeni faizlerle cazip imkânlar getirir. Çünkü mortgage sisteminde yüksek faizden aldýklarý kredinin tamamýný kapatýp düþük faize geçmek isterlerse yüzde 2 cezasý var. Bu nedenle girmek isteyenlerin dilekçe vermesi gerekir" dediler. Girmek istemeyene dilekçe hakký Buna karþýlýk bankalar 2005 yýl sonu itibarýyla 12.4 milyar YTL'ye ulaþan konut kredilerinin mortgage sisteminin yasal zemini oluþtuktan sonra menkul kýymetleþtirilerek ikincil piyasada satýlmaya baþlayacaðýný, eðer sisteme dahil olmak isteyenin dilekçe vermesi gerekeceði yönünde bir düzenleme olursa; bu kredilerin ikincil piyasada iþlem görmesinde sorun olacaðýný, tek tek kiþilerin dilekçe vererek sisteme girmelerinin beklenmesinin gerekeceðini kaydettiler. Komisyonda da bankalarýn bu taleplerinin uygun görüldüðü ve sisteme girmek istemeyenlerin 3 ay içinde dilekçe vermesine yönelik bir düzenlemenin aðýrlýk kazandýðý bildirildi. Ayrýca bankalarýn aldýklarý konut kredisini ödeyemeyenler için yapacaklarý hacizde "seçim þartý" getirileceði bildirildi. Bankalar ya ipotekli mal üzerinden ya da kredi kullanan kiþinin diðer mallarý üzerinden haciz yapabilecekler. Alt Komisyon'da bir baþka deðiþikliðin yine krediyi kullanan kiþinin borcunu ödeyememesi ile gündeme gelen hacizden sonra, bankalarýn kendi bünyelerine aldýklarý konutlarý icrada satarken KDV oranýnýn yüzde 1'e düþürülmesi yönünde olduðu anlatýldý. Banka, haczettiði konutu satarken yüzde 18 üzerinden KDV öderse maliyeti yükselteceði, bu nedenle hacizden sonra bankanýn yapacaðý satýþta KDV'nin yüzde 1'e indirilmesinin kararlaþtýrýldýðý belirtildi. Sistem nasýl iþleyecek * Sade bir vatandaþ müteahhitten ev satýn alacak. * Gayrimenkul deðerleme uzmanlarý evin deðerini belirleyecek. * Ýpotek kredili konutlar zorunlu olarak sigortalandýrýlacak. * Evin deðerinin en az dörtte biri peþin ödenecek. * Kalan kýsmý için bankalardan mortgage kredisi alýnacak. * Banka, kredi karþýlýðý ipotek senedi düzenleyecek. * Senetler havuzda toplanacak. Ýpotek Finans Kuruluþu (ÝFK) kurulacak. * Bankalar, portföylerindeki senetleri komisyon karþýlýðý ÝFK'ya devredecek. * Banka isterse bunu kendi bünyesinde de tutabilecek. * ÝFK, ipotek senetlerini menkul kýymete dönüþtürecek. * Ödeme riski konusunda sigortacýlýk sistemi de devreye girecek.