Mortgage sigortaları hazırlanıyor, sıra kişiye özel faize geldi

ESİN ÇETİNEL (Arşivi) İSTANBUL - Uzun vadeli konut finansmanı sistemi Mortgage'ın haziran ayı başında Türkiye'de de uygulanmaya başlaması sigortacılık sektörünü harekete geçirdi. Yeni ürünler üzerine çalışmaya başlayan sigorta şirketleri bu konuda Hazine Müsteşarlığı ve Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği'nin çalışmalarını izliyor. Özellikle yurtdışı uygulamalarında kredi kullananın riskini azaltan 'payment protection insurance', 'title insurance' ve 'mortgage indemnity' isimli sigorta ürünlerinin hayata geçirilebilmesi için çalışmalar sürüyor. Söz konusu bu ürünlerin devreye girmesiyle birlikte mortgage sisteminde kişiye özel faiz uygulamasının da zemini hazırlanacak. Mortgage yasası çıkarken onu destekleyecek olan sigorta ürünlerinin de sektöre kazandırılmasını beklediklerini ancak bunun gerçekleşmediğini söyleyen Yapı Kredi Sigorta Genel Müdür Yardımcısı Coşkun Gölpınar, dünyada yaygın uygulanan bu ürünlerin hangi riskler için çıkarıldığı hakkında şu bilgiyi verdi: Hangi sigortalar var? Payment protection insurance: Bu mortgage kredisi kullanan kişinin işten çıkarılma, ölüm/sürekli sakatlık gibi risklerde kredi taksitlerini poliçe koşulları çerçevesinde ödemesini güvence altına alıyor. Title insurance: Alınan konutun tapu kayıdında sonradan ortaya çıkacak sorunlar nedeniyle mülkiyet hakkı kaybını koruyor. Gölpınar'a göre mortgage kanununda yer almamasına rağmen bu iki ürün de önümüzdeki dönemde devreye girecek. Sektör yetkilileri de genel çerçeve belirlendikten sonra altı ila 12 ay içinde önce Payment Protection İnsurance'ın Türkiye'de uygulanabileceğini söyledi. Bu arada örneğin 2005'de mortgage kredisi kullanmış ve halen ödeyen bir kişi de isterse bu sigortayı yaptırabilecek. Sigortası olana düşük faiz Kredi riskini etkileyebilecek sigortalar gibi uygulamaları yaptıranların mortgage faiz oranlarında farklılaşma yaşanabileceğini de sözlerine ekleyen Coşkun Gölpınar, "Örneğin şu an Türkiye'de uygulanmamasına rağmen , yurtdışındaki bazı ülkelerde kredi taksitlerinin belli bir süre geri ödenmemesi riskine karşı mortgage ödemelerini koruma sigortası yapılıyor. Önümüzdeki dönemde ülkemizde de bu uygulamanın yerleşmesiyle bu tür sigortalara sahip mortgage'larla diğerleri arasında bankalarca fiyat farklılığına gidilebilecek" dedi. Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği (TSRŞB) Genel Sekreteri Erhan Tunçay, dünyanın gelişmiş ülkelerinde hayat sigortası olmayan bir mortgage sisteminin bulunmadığını vurgulayarak 'Türkiye'de de hayat sigortası gerekli' dedi. Tüketicilerin sadece mecbur kaldıkları için değil kendi istekleriyle bu sigortalara sahip olmalarının önemli olduğunu vurgulayan Tunçay, "Örneğin İngiltere'de mortgage kullananların yüzde 30'undan fazlası sistem zorunlu tutmamasına karşın kendilerini işsizlik ve maluliyet sebebiyle geçici çalışamama riskine karşı güvenceye alan sigorta ürünleri satın alıyor" dedi. 'Sistemin ihtiyaçları giderilecek' Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği (TSRŞB) Kaza Dışı Branşlar Bölüm Yöneticisi Atilla Oksay Mortgage yasası olarak bilinen '5582 sayılı Konut Finansmanı Sistemine İlişkin Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'da sigorta yaptırma zorunluluğuna ilişkin bir hüküm yer almadı. Buna karşın kanunun 'Konut Finansmanı' başlıklı 38/A maddesinde 'Hazine konut finansmanına ilişkin sigorta sözleşmeleriyle ilgili usul ve esasları TSRŞB'nin görüşlerini alarak belirlemeye yetkilidir.' hükmü gereği Hazine, birlik görüşlerini de alarak bazı genel şartların hazırlık çalışmalarını yürütmeye başladı. Uzun zamandan beri uygulanan konut, oto ve hayat sigortalarına ilişkin genel şartlara ek olarak Tapu Sicil Sigortası Genel Şartları Taslağı ve Borç Geri Ödeme Sigortası Genel Şartları Taslağı ile ilgili çalışmalar sürüyor. Bu iki genel şart taslağının Hazine tarafından tasdik edilmesinden sonra sistemin ihtiyaçları doğrultusunda diğer sigorta ürünlerinin genel şartlarının hazırlanması amacıyla Hazine Müsteşarlığı'nın koordinasyonunda çalışmaların sürdürülmesi planlanıyor. Mortgage için özel sigorta geliyor Yapı Kredi Sigorta Genel Müdür Yardımcısı Coşkun Gölpınar Şu an ülkemizde birey için hayat sigortası, konut için konut sigortası ve DASK yapılıyor. Yurtdışı örneklerinde bu sigortaların yanı sıra kredi taksitlerinin ödenmemesi riski için mortgage ödemelerini koruma sigortası, tapudaki kayıtlar sebebiyle oluşabilecek risklere karşı tapu sicili sigortası, teminat altına alınan gayrimenkulün değerindeki değişme riskine karşı mortgage değer kaybı sigortası, tapu ve kredi işlemlerini acente yapıyor ise bu işlemler sebebiyle doğabilecek riskler için tapu ve kredi işlemi yapan acentenin hata ve ihmali sigortası gibi birçok sigorta ürünü bulunuyor. Bu konularda ülkemizde de çalışmalar yapılmakta. Kısa sürede bu sigortaların da uygulamaya girmesini bekliyoruz. 'Evli olana düşük faiz uygulanabilir' Yapı Kredi Bankası Mortgage Pazarlama Bölümü Başkanı İsmet Erdem Yurtdışında konut kredisini kullanan kişiler bu sigortaları yaptırabiliyor, örneğin işsiz kalırsa veya hastalık nedeniyle çalışamaz duruma gelirse 6 ila 12 ay arasında bir dönem sigorta şirketleri kişi adına mortgage kredisini ödüyor. Ancak Avrupa'da bankalar riske göre mortgage kredisi veriyorlar. Risk algılaması da değişiyor. Yani kişi sigorta yaptırmış mı, evin yüzde kaçını krediyle almış, evli mi bekâr mı, çocuğu var mı gibi sisteme yüklenen bilgilerle kişinin riski ölçülüp faizi de buna göre belirleniyor. Türkiye'de ise mortgage kredisinin faizi birincisi maliyete, ikincisi rekabete bağlı oluşuyor. Türkiye'ye Avrupa'daki sistemin gelebilmesi içinse mortgage kredilerinin B ve C gelir gruplarına inmesi gerekiyor. Yani hacimler arttıkça sistem yenilenecek. 2008 ortası, 2009 yılında Türkiye'de de biraz önce saydığım verilerin bankacılık sektörü tarafından derlenmesi sonrasında riske göre yani kişiye özel kredi fiyatlandırmaları uygulanabilir.