Mortgage ile evini kaybeden üzerine bir de vergi verecek

Mortgage sistemi genel olarak konut sahibi olmak isteyenlere finans kuruluşlarınca, konut üzerinden tesis edilecek ipotek karşılığında 15 ile 30 yıl gibi uzun vadeli konut kredilerinin kullandırılması temeline dayanıyor. Evi aslında banka alıyor Banka, müşteri adına müşterinin talep ettiği bir gayrimenkulü peşin olarak satın alarak mülkiyeti müşteriye devrediyor. Ancak müşterinin bankaya borcunun karşılığı olarak mülk ipotek ediliyor. Müşteri bankaya borcunu belli bir ödeme planına göre, önceden belirlenmiş bir vade sonuna dek aylık ödemelerle kapatıyor. Amerikan ekonomisinde uzunca bir süredir uygulanmakta olan uzun vadeli gayrimenkul finansman modellerinin Türkiye şartlarına adapte edilmesi hedefiyle yapılan yasal düzenleme ile dar gelirli yurttaşların yararlanamayacağı bir sistem oluşturuldu. Hatta sistemden yararlanan kişilerin gerçekte gelir elde etmedikleri halde vergilendirilmeleri söz konusu. ‘Değer artışı kazancı’ hesabı ’Mortgage Yasası’na göre, sistemden yararlanarak kredi kullanan kişilerin iki taksit ödemediği durumlarda kendisine bir aylık bir süre tanınacak, bu sürede de kredi borcu ödenmez ise gayrimenkul banka tarafından satılacak. Satıştan elde edilen kazancın bir kısmı vergilendirilecek. Gelir Vergisi Kanunu’na göre sahip olunan gayrimenkullerin 5 yıl (1.1.2007’den önce 4 yıl) içinde satılması halinde elde edilen kazanç enflasyon endekslemesi ile yapılacak hesaplamaya göre “Değer artışı kazancı” vergilendirilecek. Değer artış kazancının hesaplanmasında gayrimenkullerin elden çıkartılması durumunda, bunların iktisap (edinme) bedeli, elden çıkartıldığı ay hariç olmak üzere, ÜFE oranına göre yükseltilecek. Satış tutarı ile yükseltilmiş alım bedeli kıyaslanacak. Ortaya çıkan kazançtan istisna düşülecek, kalan için Gelir Vergisi beyannamesi verilecek. Mortgage kredisi kullanacakların bu konuyu dikkate alarak hareket etmeleri gerekir. Maliye Bakanlığı’nın da olası kredi mağduriyetlerini önleyecek yasal düzenlemeleri yapması gerekiyor. 400 bin YTL’ye alınan ev için 8 bin YTL vergi var Yüksel Bey, İstanbul’da 400 bin YTL bedel ile Mart/2007 tarihinde gayrimenkul satın almıştır. Satın almada 100 bin YTL’yi kendi imkanları ile karşılarken 300 bin YTL mortgage kredisi kullanmıştır. Vade 10 yıldır. Yüksel Bey, 2009 yılında kredi borcunu iki ay ödeyememiş, bankanın verdiği bir aylık ek sürede de ödeme yapmadığı için gayrimenkul banka tarafından 2009 yılı Haziran ayında 700 bin YTL bedel ile satılmıştır. Satış tarihine kadar işlemiş faiz tutarı 55 bin YTL. Bu verilere göre “Değer artış kazancı” aşağıdaki gibi hesaplanacaktır. (100 bin YTL ödemenin enflasyon farkı 25 bin YTL olup artırılmış maliyet 125 bin YTL olarak dikkate alınmıştır.) Staj yapılan süre sigortalı sayılmaz Soru: Eşim Sevda Çiğdem 05.02.1973 doğumludur. 18 yaşını doldurmadan 01.10.1987 tarihinde, 14 yaşında ticaret lisesinde okurken bir kamu bankasında staj yaparken SSK’lı olmuştur. 18 yaşından sonra sigortalı olarak çalışmışlığı yoktur. 2005 tarihinde Tarım Bağ-Kur’lu olmuştur. Düzenli olarak primlerimizi ödemekteyiz. Tarım Bağ-Kur ile SSK başlangıcını birleştirebilir miyiz? 01.10.1987 veya 18 yaşını doldurduğu 1991 yılı sigorta başlangıcı olarak kabul edilir mi? Recep Çiğdem Cevap: İşletmelerde, beceri eğitimi yaptırılan meslek ve teknik lise öğrencilerinin, öğrencilik döneminde sadece kısa vadeli sigorta kollarından iş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık sigortası primleri ödenmektedir. Ancak, emeklilikte geçerli olan uzun vadeli sigorta kolları (malullük-yaşlılık ve ölüm sigortaları) primleri ödenmemektedir. Stajyer olarak çalışma hayatına ilk adım atan sigortalılar Sosyal Sigortalar Kurumu’ndan almış oldukları sigorta sicil numarası üzerine ileriki yıllarda yapmış oldukları çalışmaları devam ettirmektedirler. Meslek ve teknik lise öğrencilerinin, öğrencilik dönemindeki sigortalarının emekliliğe herhangi bir etkisi yoktur. Bu nedenle herhangi bir prim gün sayısı olmadığı için staj süresi Bağ-Kur’la birleştirilemez. Bu nedenle sigorta başlangıç tarihi de 1991 olarak kabul edilmez.