Merkez Bankası'ndan Konut Kredilerine Teşvik
Merkez Bankası (TCMB) kredi büyümesini zorunlu karşılıklarla ilişkilendiren düzenlemede tüketici fiyat endeksinden (TÜFE) arındırılmış hesaplamaya geçerken, uzun vadeli ticari ve konut kredilerini teşvik edecek bir uygulama başlattı.
Zorunlu karşılık uygulamasında değişikliğe giden TCMB, bankaların TL cinsi zorunlu karşılığa tabi birçok yükümlülüğünde zorunlu karşılık oranını %2'ye düşürmeleri için gereken kredi büyüme oranı %10-%20 aralığından %5-%15 aralığına indirdi.
Ancak kredi büyümesi hesaplamasında enflasyonundan arındırma getirilirken, sistem iki yıl ve daha uzun vadeli ticari krediler ile beş yıl ve daha uzun vadeli konut kredilerinde artışı teşvik edecek şekilde değiştirildi.
Yapılan değişiklik ile kredi büyümesinde belirlenen eşiği aşan veya aşmak üzere olan kamu bankalarının daha yüksek zorunlu karşılık ayırmak zorunda kalmasının ve mali olarak dezavantaja düşmesinin önüne geçildi.
Oyak Yatırım tarafından bu sabah yayımlanan notta TCMB'nin zorunlu karşılık sistemindeki değişikliklere hakkında, "Referans kredi büyümesi değerlerinde yapılan değişiklikler kamu bankalarının %10 zorunlu karşılık faiz getirisinden ve daha düşük zorunlu karşılık oranlarından faydalanmaya devam etmesini sağlayacak" denildi. Notta, kamu bankalarından Halkbank ve Vakıfbank'ın bir önceki düzenlemede belirlenen eşikleri Eylül ayı sonuyla geçmiş veya geçmek üzere olduğuna dikkat çekildi.
TCMB Kredileri Teşvik Ediyor
Resmi gazetede bugün yer alan değişikliklerin ardından TCMB'nin yaptığı açıklamada, "Böylece, üretim ve yatırımla ilişkisi kuvvetli olan uzun vadeli ticari krediler ile ithalatla ilişkisi zayıf olan uzun vadeli konut kredileri teşvik edilecektir" denildi.
Eski uygulamada yıllık kredi büyüme oranları, TL nakdi kredilerin nominal değerleri üzerinden hesaplanmaktaydı.
Yeni uygulamada ise yıllık kredi büyüme oranları, TL nakdi kredilerin TÜFE ile düzeltilmiş üçer aylık stok değerlerinin ortalamalar dikkate alınarak hesaplanacak. Yeni sistemde yıllık reel kredi büyümesi %15'in üzerinde olan bankaların uzun vadeli ticari ve konut kredilerinde büyümeyi sürdürebilmeleri için, kısa vadeli ticari ve konut kredilerindeki büyüme toplam reel kredi büyümesinden düşülüyor.
Kredi büyümesi %15'in altındaki bankaların ise 5 yıldan uzun konut kredileri hariç bireysel kredilerdeki reel değişimlerin %50'si büyüme hesabına katılıyor. Böylece, bankalar alt eşik değeri geçmek için de iki yıl ve daha uzun vadeli ticari krediler ile beş yıl ve daha uzun konut kredilerinde büyümeye teşvik ediliyor.
TCMB açıklamasında değişikliklere ilişkin, "Ekonomideki dengelenme sürecinin bu aşamasında, kredi arzının tüketimden ziyade, üretim odaklı sektörlere yönlendirilmesini teşvik ederek finansal istikrarı destekleyecek ve bant genişliğini güncelleme ihtiyacını azaltacak bir zorunlu karşılık uygulamasının yararlı olacağı düşünülmektedir" denildi. Bankaların maliyetlerini artıran ve kârlarını düşüren zorunlu karşılıklar ağırlıklı olarak mevduatlardan alınıyor. Bankacılık sisteminde toplam mevduatın neredeyse tamamını oluşturan 1 yıla kadar vadeli TL mevduatlar için %7 veya %4 zorunlu karşılık tutulması isteniyor.
Tebliğde %5-%15 kredi büyüme oranını sağlayan bankalar için bu oran zorunlu karşılığa tabi çoğu yükümlülük için %2'ye indiriliyor.