Merkez Bankası Likidite ve Kredi Musluklarını Açtı
Merkez Bankası yeni genişleme adımı attı. Program, İşsizlik Sigortası Fonu’nun kısa çalışma ödeneğindeki artış nedeniyle büyüyen nakit ihtiyacını ve tahvil alımlarını artırarak bankaların likidite kaynağını genişletmeyi hedefliyor. Ayrıca Merkez ihracatçı şirketlere de doğrudan kredi verecek.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, tüm dünya merkez bankaları gibi koronavirüs salgının ekonomiye etkisini hafifletmek için yeni bir varlık alım programı açıkladı. Merkez Bankası’nın bankaları ve ihracatçı sektörleri rahatlatacak adımları içeren 5 maddelik parasal genişleme hamlesinin büyüklüğü ise belli değil ve ucu açık. Merkez Bankası’nın tahvil geri alımı, kısa çalışma ödeneği yükü artan İşsizlik Sigortası Fonu’nun tahvillerini alan bankalara yönelik alım programı ve reel sektöre direkt reeskont kredi desteği devreye girecek. Şubat 2020 verilerine göre İşsizlik Sigortası Fonu’nun menkul kıymet ve nakit fon varlığı 131.5 milyar lira seviyesinde.
Garanti Yatırım Araştırma ve Yatırım Danışmanlığı Koordinatörü Tufan Cömert, Merkez Bankası’nın APİ portföyünün alımının önünü açık bıraktığını ve gerektiği kadar likidite yaratırım diyerek ucu açık parasal genişleme sinyali verdiğini vurguladı.
Kredi Verme Kapasiteleri Gelişecek
Cömert, İşsizlik Sigortası Fonu’nun da elini rahatlatmak için fonun varlığının likidite edilmesine imkan sağladığını dile getirerek “Bankalara da siz fonları alırsanız ben bunu bana satma imkanı vereceğim diyor. O likiditeyi direkt fona değil bankalar aracılığıyla sağlayacak” diye konuştu. Bankaların elini rahatlatmaya yönelik diğer adımın ise VDMK ve ipotek teminatlı kıymetlerin repoda teminat kabul edilmesi olduğunu kaydeden Cömert, şunları söyledi: “Artık Merkez Bankası piyasadan daha fazla tahvil alacak. Bankalar buna rağmen daha fazla para almak isterlerse tahvilde sıkıntı yaşayabilirlerdi. Şimdi Merkez devlet tahvili olmayan kıymetleri de alacağım diyor. Ve bankaların kredi verme kapasitesini geliştirmeye yönelik bir hamle.”
TL ile reeskont kredisinin de yeni olduğunu söyleyen Cömert, önden finansmanlı değil artık doğrudan Merkez Bankası’nın ihracatçı şirketlere kredi vereceğini dile getirdi. Cömert, bankacılık sisteminin dışına çıkılmış ve dövizle ilişiği kesilmiş bu adımla şirketlere finansal imkan sağlandığına dikkat çekti.
Şirketlere Doğrudan Kredi
Ekonomist Haluk Bürümcekçi, Merkez Bankası’nın Açık Piyasa İşlemleri kapsamında işleyen bir mekanizması olduğunu ve bununla tahvil alımı yaptığını hatırlatarak “Şimdi bunu önden yüklemeli yapabilirim limit de belirsiz. Bankalardan alım yapacak ve onları rahatlatmış oluyor. Bankaların borçlanma baskısının arttığı böylesi zamanlarda iştahı düşer. Bankalardan geri alım yaparak ellerini rahatlatıyor” dedi.
İşsizlik Sigortası Fonu’nun varlığının %92’sini tahvilde tuttuğunu hatırlatan Bürümcekçi, “Kısa çalışma ödeneği boyunca İşsizlik Sigortası Fonu’nun likidite edilmesini kolaylaştırıyor.
Tahvillerini böylesi nakit ihtiyacında fon bozuyor. Bunu alan bankalara da Merkez Bankası satın aldığında gelip bana satabilirsin diyor. Yani İşkur’un nakit ihtiyacı yüzünden piyasayı etkilemesinin de önüne geçiyor. Bankalar için de bir baskı oluşmamış oluyor” diye konuştu. Bürümcekçi, reeskont desteğiyle de döviz kazandırıcı şirketlere doğrudan kredi verileceğini vurguladı.
İstihdamın Korunması için Önemli
Tera Yatırım Ekonomisti Enver Erkan da İşsizlik Sigortası Fonu fon bünyesindeki devlet tahvillerinin Merkez Bankası tarafından alınması ile likidite oluşturulması amaçlandığını belirterek “Son dönemde işsizlik sigortası fonuna olan talebin, istihdamı korumak adına artması, özellikle kısa çalışma ödeneğinin yoğun firma talebi ile fonlanması ihtiyacı kapsamında fonun likitleşmesi için olumlu” dedi