Kredilerde 500 Milyar Liralık Sınır Aşıldı
Ekonomideki toparlanma kendini kredilerde de gösterdi. Konut ve otomobil satışlarının arttığı dönemde Türkiye tarihinde ilk defa toplam kredi hacmi 500 milyar liranın üzerine çıktı.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) verilerine göre 504 milyar liraya ulaşan krediler içinde 56,8 milyar lira ile konut kredileri ilk sırada yer alıyor.
Türkiye ekonomisinin krizden hızla çıktığına yönelik verileri kredi rakamları da teyit etti. Reel sektör başta olmak üzere ev ve araba almak isteyen vatandaş son bir yıl içerisinde banka şubesine koştu. Türkiye tarihinde ilk defa toplam kredi hacmi 500 milyar liranın üzerine çıktı.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) verilerine göre 25 Kasım 2010 tarihinde 498,6 milyar liralık kredi hacmi oluşurken aynı rakam bir gün sonra 503 milyar Türk Lirası oldu. Son bir yıl ile karşılaştırıldığında ise bireysel, konut ve taşıt kredisi miktarı 100 milyar liranın üzerinde artış gösterdi. Sektör temsilcileri geçen yıl sonunda 397 milyar lira olan toplam kredi hacminin 29 Kasım 2010 itibarıyla 504,3 milyar liraya ulaştığına dikkat çekerek artışın devam ettiğini söyledi.
BDDK'ya yakın kaynaklar ise Türkiye ekonomisindeki büyüme ivmesinin devam etmesiyle birlikte hem esnafın hem de vatandaşın kredilere olan ilgisinin devam ettiğini belirterek yıl sonuna doğru rakamın daha da artacağını kaydetti. Sektörün 927,3 milyar lira olan aktif büyüklüğünün 2010 yılı sonunda veya 2011 yılının ilk aylarında 1 trilyon liraya ulaşması bekleniyor.
Bankacılık sektörünün kullandırdığı kredilerde yaşanan hızlı artış ekonomi yönetimi tarafından da yakından takip ediliyor. Gelişmeyi değerlendiren Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Türkiye'de kredi hacminin fazla hızlı genişlediğini, bu noktada biraz risk gördüklerini ve hızı biraz düşürmekte fayda olduğuna dikkat çekmişti. BDDK Başkanı Tevfik Bilgin ise kredilerdeki temel artışın toplam talep olduğuna işaret etmişti. 29 Ekim 2010 itibarıyla, bireysel krediler arasında konut kredileri 56,8 milyar lira (yüzde 35) ile ilk sırada yer alıyor. Kredi kullanım oranı artsa da takibe dönüş oranı azalıyor. Ekim 2009'da en yüksek düzey olan yüzde 5,4'ü gören takibe döşüş oranı bu yılın aynı döneminde yüzde 4,1 düzeyinde.
Endişe edilecek bir durum yok
Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Genel Sekreteri Ekrem Keskin, bankacılık sisteminin kredilerindeki büyüme oranının yüzde 30 olduğunu belirterek artış hızının yavaşladığına dikkat çekti. Türkiye'de kredilerin milli gelire oranının diğer gelişmekte olan ülkeler ile karşılaştırıldığında yüzde 45 gibi düşük bir seviyede olduğuna dikkat çeken Keskin, "Kredilerin sorunlu kredilere oranı da geriliyor. Kredilerin dağılımı da geniş yelpazede. Bugünkü durumla ilgili endişe edecek bir mesele yok." dedi.
Düzce kredi batığında zirvede
BDDK verilerine göre, konut kredisi batığında Düzce, 81 il içinde birinci sırada yer aldı. Düzce'yi, Muğla, Aydın, Şırnak ve Sakarya takip ediyor. Toplam kredilerde ise batık sıralaması Iğdır, Diyarbakır, Denizli, Düzce, Artvin ve Kayseri şeklinde sıralanıyor. En az batık bulunan iller ise Siirt, Bingöl, Karaman ve Tunceli olarak sıralanıyor.
Banka ve ticaret hukukçusu avukat Yıldıray Sayar'a göre, batık kredilerin asıl sebebi; önceki kredilerini ödeyemeyenlerin, evlerini başkasının üzerine satış gösterip, bankalardan konut kredisi alma yönünde gerçek olmayan satışlarından kaynaklanıyor. Sayar, "Bu şekilde gerçekten satılmayan bir konut için bankadan kredi temin ediliyor. Tapuda yapılan satışların birçoğu, hayalî satışlardır." dedi.