Krediler Yavaşlıyor

Merkez Bankası’nın, Eylül 2010’dan bu yana mevduata uygulanan zorunlu karşılıkları üç kattan fazla artırması kısa vadede duran 15 milyar liralık tasarrufu uzun vadeye kaydırdı. Yükün artışı kredi kullanımını da yavaşlattı.

Merkez Bankası’nın cari açığı düşürmek, tüketim hızını yavaşlatmak ve mevduatın vadesini uzatmak amacıyla geçen yılın eylül ayından bu yana mevduat munzam karşılık oranlarını artırması sonuç vermeye başladı.

Aylık Mevduat Eridi

BUGÜN’ün Merkez Bankası ve BDDK verileri üzerinden yaptığı hesaplamalara göre zorunlu karşılık oranlarında yapılan 2 ila 11 puanlık artış, özellikle 1 ay ve daha kısa vadeli hesaplarda tutulan tasarruf mevduatında 15,4 milyar liralık erimeye yol açtı. Geçen yılın Eylül ayına kadar vade farkı gözetilmeksizin mevduatlardan yüzde 5 munzam karşılık kesiliyordu. Bugün ise vadesiz hesaplarla 1 ay ve altındaki vadede duran mevduattan yüzde 16 kesinti yapılıyor. Henüz artışların başlamadığı geçen yılın Ekim ayında toplam mevduatın yüzde 28.1’i 1 aya kadar olan vadede dururken, en son Şubatt'a bu oran yüzde 21.9’a geriledi.

Yeni gözde 1-3 ay

1 aylık vadeden kaçan mevduatın en büyük bölümü, yani 12,4 milyar lirası 1ila 3 ay vadeli hesaplara geçiş yaptı. Merkez bu gruba yüzde 13 kesinti uyguluyor. 3 aya kadar olan mevduatın payı da söz konusu dönemde yüzde 58.3’ten yüzde 63,2’ye çıktı. 1 aydan kaçan mevduatın 1,5 milyar lirası 6 aya kadar; 350 milyon lirası 1 yıla kadar, 750 milyon lirası da 1 yıldan uzun vadeli mevduata gitti. Yaklaşık 400 milyon liralık mevduat da vadeden çıktı, vadesiz hesaba geçti. Munzam karşılıklardaki artış, tasarruflara vade kaydırırken tüketici kredilerinin de ateşini düşürdü. Geçen yılın son 3.5 aylık döneminde yüzde 11,8’lik artış hızına ulaşan tüketici kredileri, bu yılın 15 Nisan tarihine kadar olan 3.5 aylık döneminde yüzde 10,5’e geriledi.

Krediler Yavaşlıyor

Tüketici kredisi hızındaki düşüş, konut kredisinde 2,7 puan, taşıt kredisinde 13 puan oldu. Buna karşılık ihtiyaç kredisinde 13,2 puan, diğer tüketici kredilerinde de 1,3 puanlık artış gözlendi. Kredi kartı kullanımındaki artış hızında da 4,3 puanlık gerileme yaşandı.

Özel Kesim Borcu Kontröllü Artmalı

Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, dünkü Bakanlar Kurulu toplantısında bir sunum yaparak, ekonominin güncel konuları hakkında bilgi verdi. Banka, buradaki sunumu internetten sitesinde de yayınladı. Buna göre yeni Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, küresel risklere karşı yapılabilecekler hakkında Bakanlar Kurulu’na bilgi verirken, “özel kesim borcunun daha kontrollü ve sağlıklı bir şekilde artmasının sağlanması” gerektiğini belirtti.

Ayrıca, sadece politika faiziyle hem fiyat istikrarını hem finansal istikrarı birlikte sağlamanın her zaman mümkün olmadığını, bu noktada faiz dışı araçların, diğer kamu otoriteleriyle birlikte eşgüdüm içinde kullanılması gerektiğini ifade eden Başçı, “Henüz aşırı ısınma gözlenmemektedir” dedi.