Kredi kuruluşları çark etti mortgage tahvilleri artık tehlikeli yatırım

Yılbaşından beri batık krediler arttığı için piyasaları tedirgin eden mortgage, sonunda piyasaları kötü salladı. Bugüne kadar mortgage'a dayalı tahvillerin notunu yüksek tuttuğu için eleştirilen kredi kuruluşu Standard&Poor's çark etti ve 612 tahvili negatif izlemeye aldığını açıkladı. Bu gelişme üzerine dolar, euro karşısında tüm zamanların en düşük seviyesi olan 1.3718'e geriledi. Kredi derecelendirme kuruluşları ABD'nin kredili konut finansmanı sisteminde mayıs ayında yaşanan Bear Stearns kazasının ardından mortgage'a dayalı tahvillere torpilli notlar verdikleri yönünde eleştiriliyordu. Daha 2 hafta öncesine kadar mortgage'a dayalı tahvillere verdikleri notların yüksek olmadığını savunan S&P, tam bir U-Dönüşü yaparak subprime (düşük gelirlilere verilen yüksek faizli kredi) kredilerine dayalı 12 milyar dolarlık tahvilin kredi notunu "negatif" izlemeye aldı ve not indirimine gidebileceğini açıkladı. Bu açıklama son dönemde İngiltere ve Avrupa'nın sıkı para politikasına girmesiyle euro karşısında kan kaybeden doları adeta vurdu. Dolar, S&P'nin not indirimi işaretinin ardından ani bir düşüş yaşadı ve euro karşısında 1.3736 seviyesine gerileyerek tüm zamanların en düşük seviyesini gördü. Dolar sterlin karşısında da 26 yılın en düşük seviyesi olan 2.02'ye gerilerken yene karşı yaşanan değer kaybı yüzde 1'e ulaştı. Dolar, YTL karşısında da 1.2840'tan işlem gördü. ABD'de borsalar da dün düşüşle açıldı. 'Faiz farkı oyunu' doların kanını emdi ABD Merkez Bankası'nın (FED) bir yıldan uzun bir süredir yüzde 1.9 ile güvenli alanın sınırına yaklaşan çekirdek enflasyon korkusu ile faiz artırmaması da küresel yatırımcının dolara olan ilgisini zayıflatıyor. Özellikle İngiltere Merkez Bankası (BoE) ve Avrupa Merkez Bankası'nın (AMB) sıkı para politikası uyguladığı bir dönemde FED'in faizleri sabit tutması doların sterlin ve euro karşısında zayıflamasına neden oluyor. Son olarak geçen hafta toplanan BoE, gösterge faiz oranını çeyrek puan artırıp 5,75'e çıkardı, AMB ise faizi artırımlarının süreceği sinyali verdi. Haber ajansı Thomson Financial'a konuşan ECU Group baş ekonomisti Neil MacKinnon'a göre doların zayıflığının arkasında S&P'nin subprime'a dayalı tahvillerde not indirimine gideceği beklentisi yatıyor. Reuters haber ajansına konuşan Tempus Consulting Başkan Yardımcısı Gregory Salvaggio'ya göre ise dolardaki kan kaybı bir "faiz farkı oyunu"ndan ibaret. 200 milyar dolarlık tahvilin notu şaibeli S&P'nin subprime kredileri konusundaki endişesini ortaya koyan "negatif izleme" açıklaması ise, ABDe ekonomisinde emlak ve mortgage kaynaklı bir krizin yaşanacağı endişelerini artırıyor. Bu da FED'in faiz artırmak konusunda elinin biraz daha bağlanacağı ve doların giderek daha az çekici hale gelmeye başlayacağı şeklinde algılanıyor. Subprime kredilerine dayalı toplam 565.3 milyar dolarlık bir varlığı notlandıran S&P, dün yaptığı açıklamaya göre değerlendirdiği tahvillerin yüzde 2,13'ünü temsil eden kısmını negatif izlemeye almış oldu. S&P'nin mayıs ayında Bear Stearns'in iki hedge fonunun subprime'a dayalı tahvil yatırımları nedeniyle iflasın eşiğine gelmesinin ardından attığı bu geri adım, ABD emlak sektörü ve mortgage piyasası için çıkış tünelinin iyice kararmaya başladığı anlamına geliyor. S&P dışında Moody's ve Fitch de subprime kredilerindeki tehlikeli gidişe rağmen bu kredilere dayanan tahvillerin notlarına torpil geçmekle eleştiriliyor. Toplamda ise subprime kredilerine dayalı 200 milyar dolar değerinde tahvilin haketttiğinin üzerinde notlara sahip olduğu iddia ediliyor. Günah keçisiyiz dediler şimdi ağız değiştirdiler Kredi derecelendirme kuruluşları yakın zamana kadar uyarılara rağmen gayrımenkule dayalı tahvillerde henüz endişe edecek bir durum olmadığını söylüyordu. Geçen hafta Referans'a açıklama yapan S&P gayrımenkul yatırımlar uzmanı Martin Winn, bazı hedge fonların subprime sektöründe yaşanan olumsuz gelişmeler nedeniyle kayıp yaşadığını ancak bunun menkul kıymetlerin notlarının hemen düşürülmesiyle sonuçlanmayabileceğini söylemişti. Winn, "Eğer ciddi bir kayıp olursa reytinglerimizi gözden geçirebiliriz, reyting şirketleri yalnızca dinamik bir sektörde temelden değişimler varsa tepki gösterir" yorumunu yapmıştı. Kredi kuruluşları ABD'de tahvillerin değerinde 1 dolar için 50 cent gibi sert düşüşler görülmesine rağmen tahvillerin reytinglerini düşürmedi. Bloomberg haber ajansının verilerine göre subprime mortgage kredilerine dayalı kıymetleri izleyen endekslerdeki tahvillerin yüzde 65'i sahip olduğu reyting kriterlerini karşılamıyor. S&P'nin dünkü açıklaması piyasalarda kredi derecelendirme kuruluşlarının güvenilirliği ile ilgili yeni tartışmaların başlamasına da neden oldu. Tahvillere yatırım yapanların suçlayacak bir isim aradığını ve kendilerini de günah keçisi ilan ettiğini iddia eden S&P, Moody's ve Fitch gibi kredi derecelendirme kuruluşlarının ağız değiştirmeye başlaması önemli bir geri adım olarak algılanıyor.