Kredi Kullanımı Yüzde 7,9 Daraldı
Artan faiz oranları karşısında kredi kullanımı azalıyor. Birçok sektörde üretim azalıyor ve durma noktasında, üretici güven endeksi 2009’dan sonra en düşük seviyede. Tüketici güven endeksleri 56’ya düştü.
Habertürk Gazetesinden Abdurrahman Yıldırım kredi faiz oranları ve ekonomik duruma etkilerini yorumladı.
Kredilerin daralmasına pek alışık değildik. Ama iki aya yakın zamandır kredilerde hızlı bir gerileme söz konusu. Ağustos sonunda bankacılık sektörünün finans kesimi dışına kullandırdığı krediler toplamı 2 trilyon 526 milyar lirayla rekor düzeye çıkmışken, 19 Ekim itibariyle 2.325 milyar liraya indi. 7 haftalık düşüş %7.9’a veya 201 milyar liraya vardı.
Finansal piyasalarda türbülansın doruk noktasına çıktığı 10 Ağustos’tan bu yana ise 125 milyar liralık azalma ve %5.1’lik düşüş var. Yani finansal türbülans doruk noktasına çıktıktan sonra krediler üç hafta daha büyümüş ve ardından düşüşe geçmiş. 19 Ekim’le biten haftada kredilerdeki bir haftalık azalma 63 milyar lira ve %2.6 düzeyine vardı. Ya krediden kaçış eğilimi var, ya da kaynak bulma sıkıntısındaki bankalar kredileri kısıyor. Veya her ikisi birden söz konusu.
Fakat ne olursa olsun sonuç ortada. Kredilerin bu hızla daralması aynı zamanda ekonominin da daralmakta olduğuna işaret ediyor. Bu daralmayı da eylül ayından itibaren almak gerekiyor. Çünkü kredi büyümesi ağustos ayında da sürdü. Temmuz ve ağustos aylarının etkisiyle yılın üçüncü çeyreğinde yine pozitif büyüme çıkacak. Eylüldeki gerileme ise çeyrek dönemi negatife çevirmeye yetmeyebilir. Negatif büyüme muhtemelen yılın son çeyreği için söz konusu olacak.
Kredilerde Daralma
Kredilerdeki daralma üretimin, yatırımların ve tüketimin zayıflaması demek. Nitekim eylül ayında otomobil pazarı %67 oranında azaldı.
Konut kredisi ile alınan konutlarda da %72 azalma görüldü. Geçen yılın eylül ayında kredi kullanılarak satın alınan 40.534 konuta karşılık bu eylülde sayı 11.330’a geriledi.
Buna paralel Tüketici Güveni 56 değerine inerek küresel kriz sonrasının en düşük düzeyine indi.
Dün açıklanan Reel Kesim Güven Endeksi de aynı şeye işaret etti. Bir yıl önceki değeri 109.5 olan Reel Kesim Güven Endeksi Eylül’de 87.6 düzeyine inerek sınır değer olan 100’ün altına indi. 2009 sonrasının da en düşük üretici güvenini ortaya koydu.
Kapasite kullanımı ise geçen yılın Eylülünde 79.7 iken, bu yıl 75.4’e indi.
Bütün göstergeler ve gelişmeler artık sanayinin çarklarının daha yavaş döndüğüne yansıtıyor. Üretimden tüketime ve yatırımlara kadar ekonomide hızlı bir soğuma meydana geliyor.
Merkez Bankası Tescil Etti
Bu gelişmeleri TCMB dünkü faiz kararında tescil etti. Faiz oranlarında değişikliğe gitmeyen Merkez Bankası açıklamasında “Son dönemde açıklanan veriler ekonomideki dengelenme eğiliminin belirginleştiğini göstermektedir. Dış talep gücünü korumakla birlikte finansal koşullardaki sıkılaşmanın da etkisiyle iktisadi faaliyetteki yavaşlama devam etmektedir” dedi.