Konutta KDV indirimi özel sektöre değil TOKİ'ye yaradı

Hükümetin krize karşı önlem paketinde yer alan 150 metrekare ve üzerindeki konutlara KDV indirimi uygulaması, sektör temsilcileri tarafından "yetersiz ve çözümden uzak" bulundu. 150 metrakere zaten az Türkiye'de 150 metrekare ve üzerindeki konutların oranı, toplam konutların yüzde 5'ine denk geliyor. Bu konutların önemli bir kısmı TOKİ ile büyük inşaat şirketlerinin "hasılat paylaşımı" yoluyla hayata geçirdiği lüks projelerin elde kalmış dairelerinden oluşuyor. Sektör temsilcileri, hükümetin paketindeki yüzde 10'luk KDV indiriminin işte bu dairelerin satışını hızlandırmayı amaçladığını öne sürüyor. Uzmanlar ise Türkiye'de arz fazlasının oluştuğu konut tipinin özellikle 1+1 ve 2+1 gibi dar ve orta gelirlilere hitap eden yapılardan oluştuğunu belirterek, "Kriz paketi, emlak sektörünü canlandırmaktan çok uzak. TOKİ'ye sağlanan avantajlar kırılmadan piyasa canlanmaz" diye konuştu. Zaten piyasanın yüzde 80'den fazlasını oluşturan C ve D grubunun TOKİ'ye yönlendirildiğini dile getiren Dumankaya İnşaat Yönetim Kurulu Üyesi Ali Dumankaya, "Vergi, resim, harç konusunda TOKİ'ye tanınan ayrıcalıklar var. Konut alımı toplumda daha geniş tabana yayılacaksa, özel sektöre de benzer avantajlar tanınmalı" dedi. Dumankaya, bir iki aylık önlemlerle emlak sektöründeki sorunları çözmenin mümkün olmadığını vurgulayarak, "konut sektörü için alınacak önlemlerin tek başına bir paket olması gerektiğini kaydetti. "Bu uygulama TOKİ ve TOKİ ile hasılat paylaşımı yapmış ancak konutları elinde kalmış şirketler için çıkarıldı" diyen Simpaş GYO Yönetim Kurulu Başkanı Faruk Çelik de, halihazırda 3 aylık hiçbir uygulamanın sektöre bir şey katamayacağını söyledi. Çelik, "2009'da satışa çıkaracağım hiçbir proje 2010'dan önce bitmeyecek. Dolayısıyla bu 3 aylık uygulamanın yeni yapılacak konutlara bir faydası yok. Ama geçen yıl sattığımız ve bu 3 ayda teslim edeceğimiz konutlara yarayacak. Yani eski müşterilerimize güzel bir jest yapmış olduk" dedi. TOKİ uygulamadan memnun Bu arada hükümetin açıkladığı yeni önlem paketinden çıkan konutta KDV indirimi, inşaatçıları üzerken TOKİ'yi sevindirdi. TOKİ Finansman Daire Başkanı Ayhan Karaca, TOKİ olarak hükümet bütçesinden pay almadıklarını hatırlatarak, "Şu anda elimizde hasılat paylaşımı yoluyla yaptığımız projelerimizden kalan 150 metrekare ve üstü evlerimiz var. Bu uygulama ile elimizdeki bu daireleri kısa sürede satacağımızı düşünüyoruz" diye konuştu. İnşaatçılar önlem paketini nasıl değerlendirdi Ağaoğlu İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ağaoğlu: Yeni uygulama AA+ müşterinin işine yarayacak. Ama zaten bu müşterilerimizin bir sorunu yok, istedikleri evi zaten alıyorlar. 28 Şubat'ta satış bedeli üzerinden tapu devri uygulaması ile birlikte, sektöre çok ciddi bir alım-satım yükü getirdi. Sektör teşvik edilmedi, cezalandırıldı. Teknik Yapı Ceo'su Teoman Metehan: Emlak sektörünün sorunlarını bir iki aylık kampanyalarla çözmek mümkün değil. Daha köklü çözümlere ihtiyaç var. Şu anda 1,50'nin üzerinde olan faizlerin düşürülmesi şart. Faizler aşağı iner inmez talep artıyor. 1,50'den 1,40'a çekmesi bile talebi 10 kat artırıyor. İstanbul Emlakçılar Odası İkinci Başkanı Nizameddin Aşa: Teşebbüs olarak iyi ama bu bir müjde değil. KDV indiriminin şu an için talebi etkileyeceğini zannetmiyorum. Birçok müteahhit zaten 150 metrekarenin üzerinde inşaat yapmıyor. Bu karar daha çok lüks konut ve villa alacak olanları ilgilendiriyor, ama onların da alıcısı sınırlı. Kaptan Emlak'ın Sahibi Osman Kaptan: İstanbul'un içinde zaten 150 metrekareden büyük ev bulmak neredeyse imkansız. Bu tür daireler şehir dışına yapılmış lüks sitelerde mevcut. Dolayısıyla, yeni uygulamanın emlak sektörüne ya da satışlara bir etkisi olmayacak. İnsanlar kriz var diye 3+1, 2+1 evlerden çıkıp daha küçük evlere geçiyor. Bu dönemde 150 metreden büyük evi kim ne yapsın? Soyak Holding CEO Vekili Emre Çamlıbel: Geçici önlemler almak yerine kalıcı önlemlerin oluşturulması gerekiyor. Arsa payından ve inşaat malzemelerinden alınan KDV oranının düşürülmesi, ruhsat, iskan, tapu gibi harçlarda bir takım indirimlere gidilmesi, bu tip projelerin satış sözleşmelerinden damga vergisi alınmaması gibi teşvikler hayata geçirilmeli. MESA Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Yönetim Kurulu Üyesi Nejat Elaldı: Konut satışlarında KDV'nin yüzde 18'den yüzde 8'e indirilmesi, stokta ve üç ay içinde üretilecek konutların satışlarını olumlu etkileyecek. Büyük evlerde fiyatlar önemli oranda düşecek. Sektör ne istiyor - Tapu alım satım harcı yüzde 3'ten yüzde 1'e indirilmeli - Satış bedeli üzerinden tapu devri uygulaması kaldırılmalı - Damga vergisi düşürülmeli - KDV iadeleri erken ödenmeli - Arsa alımlarındaki resmi harçlarda indirim yapılmalı - Konut kredi faizlerinde sübvansiyona gidilmeli - İstihdam üzerindeki vergiler azaltılmalı Yeni KDV oranı fiyatı ne kadar indirdi Daire Metrekare Fiyat (bin TL) Yeni fiyat (bin TL) 5+1 Lüx 240 900 822 3+1 Lüx 170 575 523 4+1 Normal 180 413 353 3+1 Normal 155 200 184