Konut fiyatlarında düşüş sürecek mi?

Geçici süreyle 150 metrekare üzerindeki konut satışlarına getirilen 10 puanlık KDV indirimi konut sektöründe beklenen canlanmayı yaratmazken, konut satışlarında şirket bazında önceki yıllara oranla yüzde 50'ye varan oranlarda düşme yaşanıyor. Sektörde 2008 yılında başlayan daralmanın bu yıl da devam etmesinin beklendiğini ifade eden Soyak CEO Vekili Emre Çamlıbel, "Konut ruhsatları ekonomik gelişmelere bağlı olarak 2008'de yüzde 20 azaldı. 2009'da da bu seviyede bir azalma olmasını bekliyoruz" dedi ve ekledi: "Satışlarımızda daha önceki yıllardaki aynı döneme göre yüzde 50'ye varan düşüş oldu. Bazı projelerimizi ise erteleme kararı aldık. KDV indiriminin 150 metrekare üzeri konutları kapsaması, sektörün ihtiyacı olan canlanmayı yaratmadı. Çünkü bu tip konutlar Türkiye'deki konut portföyünün sadece yüzde 5'ini oluşturuyor." Hükümetin Mart ayında uygulamaya koyduğu teşvikle, net alanı 150 metrekare ve daha fazla olan konutların KDV oranı üç ay süreyle yüzde 18'den 8'e, tapu harçları ise binde 15’den binde 5’e indirilmişti. Uygulamanın süresi 15 Haziran'da doluyor. Urban Land Institute (ULI) Türkiye Başkanı Haluk Sur, şu anda Türkiye'de yaklaşık 150,000 civarında konut stoku biriktiğini belirterek, teşvikin çok dar bir alanı kapsaması nedeniyle KDV indiriminin konut piyasasına ciddi bir yansıması olmadığını söyledi. Varyap Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Varlıbaş ise, sektörde yüzde 10 civarında bir daralma yaşanabileceğini belirterek, "KDV'nin geçici olarak yüzde 8'e inmesi, çok dar bir kesime yönelik olduğu için sektöre avantaj getirmedi. Ancak bazı ek teşviklerle sektörün 2009'da canlanması sağlanabilir. Örneğin arsadaki KDV oranının düşürülmesi genel maliyetleri doğrudan etkileyecektir" dedi. Bazı sektörlerdeki ÖTV-KDV indiriminin uzatılıp uzatılmayacağı konusunda bu hafta sonuna kadar karar alması bekleniyor. Ekonomi Koordinasyon Kurulu'nun (EKK) otomotiv ve beyaz eşya sektörlerindeki uygulamayı uzatabileceği ancak elektronik ve konut sektöründe sonlandırabileceği ifade ediliyor. Hükümetin inşaat ve konut piyasasına yönelik ek bir takım destekler sağlaması gerektiğini savunan konut piyasası temsilcilerine göre, bunların başında arsa üzerindeki vergi yükünün azaltılması, tapu başta olmak üzere resmi harçların düşürülmesi, KDV indirimi kapsamının sadece 150 metrekare üzerindeki konutlar değil, tüm konut tiplerini de içine alacak şekilde genişletilmesi ile teşvik süresinin en az yıl sonuna kadar uzatılması geliyor. SEKTÖRE GÖRE ARSADAKİ KDV DÜŞMELİ Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) Başkanı ve İş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Genel Müdürü Turgay Tanes, "Konut sektörüne yönelik KDV indirimi, ÖTV indiriminin otomotiv sektörüne yaptığı etkiyi yaratmadı. Konutta KDV teşviki kademeli olarak hayata geçirilmeli. Bu sayede otomotivde olduğu gibi, satışların canlanmasıyla toplamda Hazine'ye ödenecek pay da artacaktır" dedi ve ekledi: "Konut sektöründe arsa maliyeti toplam maliyetin yüzde 50-55'ini oluşturuyor. Demir-çeliğin payı ise yüzde 11-12 arası. Dolayısıyla arsa üzerindeki vergi yükü azaltıldığında maliyetler de otomatik olarak düşecek. Bu da konut fiyatlarının aşağı çekilmesini ve ertelenen konut talebinin öne çekilmesini beraberinde getirecek." KDV indiriminin beklenen canlanmayı yaratmamasına karşın, sektörde inşaat firmalarından kaynaklanan bir hareketlenmenin başladığını söyleyen Tanes, "GYODER'e gelen geri bildirimlere göre, son bir aydır konut segmentinde alım satımlarda bir hareketlenme başladı. Ancak bunun nedeni KDV indiriminden çok, inşaat firmalarının promosyon, vade öteleme ve faiz sübvansiyonları" dedi. KONUT FİYATLARI YÜZDE 25 GERİLEDİ Konut fiyatlarının 2008'e göre yüzde 20-25 civarında gerilediğini söyleyen Soyak CEO Vekili Emre Çamlıbel, "Mevcut şartlarda konut fiyatlarının daha fazla aşağı çekilmesi mümkün görünmüyor. Kampanyalardaki fiyat, faiz oranı, vadede sona gelindi. Ancak bazı ek teşvikler hayata geçirilebilir. Arsa KDV'si yüzde 18'den 1'e düşürülmeli, ruhsat ve iskan harçlarında indirime gidilebigidilebilinirlilir, damga vergisinin iptal edilmesi de psikolojik bir etki yaratır. Ancak tüm bunların yanı sıra, üç ay için getirilen KDV indirimi daha uzun süreli hayata geçirilmeli" dedi.