Konut devlerinden ‘bürokrasiyi azaltın, önümüzü açın’ çağrısı

SedaTabak

Hürriyet Medya Towers’ta biraraya gelen inşaat şirketi patronları, yöneticileri ve gayrimenkul sektörü örgütlerinden ULI ve GYODER’in başkanları, devletten ve medyadan beklentilerini dile getirdiler, ancak sektör olarak birlikte hareket edememekten de yakındılar.

Konut devlerinden ‘bürokrasiyi azaltın, önümüzü açın’ çağrısı

Her şeyden önce İstanbul’u tehdit eden depremi ve konut stoğunun bir an önce yenilenme gerekliliğini hatırlatan sektör temsilcileri, yapı sektöründe münhasıran bir bakanlık kurulmasından kentsel dönüşümün gerekliliğine, imar mevzuatından iskan sorunlarına, KDV oranlarından her isteyenin inşaatçı olabilmesine kadar sıkıntılarını dile getirirken, “Türkiye’de sanayi inşaat sektörü üzerine kurulmuştur. İnşaat sektörü durursa herkesin çarkı durur” uyarısında bulundular.

TÜRK ekonomisinin lokomotifi gayrimenkul ve inşaat sektörünün önde gelen firmalarından ve sektör örgütlerinden 12 temsilci, Hürriyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Enis Berberoğlu’nun ev sahipliğinde Hürriyet Medya Towers’da verilen bir yemekte bir araya geldi.

Büyük inşaat şirketlerinin patronları, şirketlerinin ve sektörün sorunlarından önce, Haiti ve Erzincan depremlerini hatırlatarak, İstanbul için duydukları endişeyi dile getirdiler ve yapılması gerekenleri tartıştılar.

Sorunlar, çözüm önerileri, beklentiler Ayrıca, özetle

*Tam yetkili yapılmış planlara müdahale edilebilecek bir kurul olmalı.

*Konut Bakanlığı kurulmalı.

*Kat Mülkiyeti Kanunu değiştirilmeli.

*İnşaat sektörüne kayıt bürosu oluşturulmalı.

*Özel sektör vasıtasıyla geliştirilen projelere kriterler konulmalı.

*İskan ve ruhsat sorunu çözülmeli.

*Vergi düzenlemeleri yapılmalı ve KDV oranları düşürülmeli.

*Belediyelerin sektöre bakışı değiştirilmeli.

*Kentsel dönüşüm projelerine hız verilerek, kötü konut stoğu eritilmeli”

diyerek, taleplerini sıralayan sektör temsilcileri, isteyen herkesin sektöre rahatlıkla girebildiğinden yakınarak, bunun için özel bir kurum oluşturulması gerektiğinin de altını çizdiler.

Denetim kurulu şart

İmar planlarına neredeyse “refleks olarak” dava açıldığını, dava açanlarla mahkemelerin tayin ettiği bilirkişilerin aynı odalara bağlı olduğunu hatırlatan Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) Başkanı ve İş GYO Genel Müdürü Turgay Tanes imar planlarını koordine edecek bir üst kurula ihtiyaç olduğunu söyledi:

“Birbiriyle çelişen imar planlarını çelişkilerden kurtarmak ve dava açılmasını engelleyebilmek için bir üst oluşum gerek. Bu şekilde kaotik ortam, herkesin kafasına göre plan yaptığı bir ortam olmaktan kurtulur. (...) Ama bu bürokrasiyi arttıracak değil; tam yetkili, yapılmış planlara müdahale edilebilecek bir kurul olmalı”

Konut Bakanlığı kurulmalı

İnşaat maliyetlerinin yüzde 50’sinin vergi olduğunu söyleyen Aşçıoğlu İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Yaşar Aşçıoğlu ise İstanbul’u vuracak büyük bir depremin ekonomiyi de yıkacağını hatırlatarak, kentin yeniden inşa edilmesi için vergi indirimi önerdi. Ayrıca, bağımsız bir Yapı Bakanlığı kurulması gerektiğinin altını çizen Aşçıoğlu, “En önemli sektör inşaat sektörü diyoruz, ama münhasıran bir Yapı Bakanlığımız yok.

Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’ndan da ‘iskan’ ibaresi çıksın, Bayındırlık Bakanlığı olarak devam etsin. İskan Bakanlığı da Konut Bakanlığı olsun” önerisinde bulundu.

Aşçıoğlu kentsel dönüşüm sorunu için de risk almasını bilen yöneticilere ihtiyaç olduğunu belirterek “Sektörde Erdoğan Bayraktar gibi yumruğunu masaya vuracak cesur adamlara ihtiyaç var. Korkmadan icraat yapılmalı” dedi.

93’ten önce hazır beton yoktu Artaş İnşaat’ın Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Çetinsaya, Türkiye’nin acil konusunun kentsel dönüşüm olduğuna dikkat çekerek, “1993 yılından önce yapılan binalarda hazır beton kullanılmıyordu. Dolayısıyla mevcut konut stoğunun yüzde 70’i sağlıksız. Elele vererek başta İstanbul olmak üzere ülkemizi güzelleştirelim” dedi ve Türkiye’nin en acil konusunun kentsel dönüşüm olduğunu vurgulayan Çetinsaya, “Birbirimizi kıskanmadan bu yenilemeyi yapmalıyız” mesajını verdi.

KDV oranındaki çarpıklık giderilmeli

Teknik Yapı Yönetim Kurulu ve İNDER Başkanı Nazmi Durbakayım, KDV oranlarındaki çarpıklığın altını çizdi ve “0 ile 150 metrekareye kadar yüzde 1 olan KDV, 150 metrekarede yüzde 18’e çıkıyor. Dolayısıyla bütün daireler 149.5 metrekare. Bir tane 151 metrekare daire yok. KDV’deki bu çarpıklığın giderilmesi gerekiyor.

Hesaplamaları bize bıraksınlar, cezamızı da biz keselim” dedi. Kat Mülkiyeti Kanunu’nun mutlaka çıkması gerektiğinin de altını çizen Nazmi Durbakayım,

“Kentsel dönüşüm yasasını da bununla birlikte geçirmeden belirli bir hacmin ötesine geçemezsiniz. TOKİ’nin ve belediyelerin bazı bölgelerde yaptığı dönüşümü, sivil kentsel dönüşüme çevirirsek, bu kötü inşaat stoku eriyecek. Kat Mülkiyeti Kanunu çıkmadığı için eski yapı ve sitelerde dönüşüm gerçekleşmiyor. Çünkü rant peşinde olanlar var” diye konuştu.

İnşaatçıların sorunlarını tek başına çözmeye alışık insanlar olduğunu, özgüvenleri yüzünden de müşterek hareket etmekte zorlandıklarını söyleyen Durbakayım, arsa alım satım vergilerinin peşin ödenmesinden doğan çarpıklıklardan ve kat mülkiyet kanununun işlemesini engelleyen edinilmiş haklardan da yakındı.

Sektörde kayıt bürosu oluşturulabilir

İnşaat sektörünün istihdam yarattığını ve bu sebeple terörü önleyen bir sektör olduğunu hatırlatan Ant Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Okay ise “Türkiye’de arsa almak maden sahası almaya benziyor. Satın aldığınız arsayı kazıyorsunuz, ya petrol çıkıyor ya da hiçbirşey çıkmıyor” benzetmesini yaptı ve “Bu sebeple batan firmalar bile var.

Yatırımcıları destekleyen bir birim olmalı” diye ekledi. Okay ayrıca, sektörde bazı firmaların tehlikeli vaatlerde bulunduklarını hatırlatarak “Kredi kayıt bürosu var mesela. Bankacılığın bir istibarat bürosu vardır. Bizim sektörümüzde de kayıt bürosu oluşturulabilir. Firmalar hakkında notlandırmalar yapılabilir” diye önerdi.

Herkes sektöre girmemeli

Sektörün sahipsiz olduğunu ve düzenleyici bir kurum olmamasının sıkıntısını dile getiren VARYAP Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Varlıbaş, “ İnşaat nedir bilmeyen insanların sektöre girmesinin önüne geçmek lazım. Bunun için de bir kurum oluşturulmalı. Yapılan projelere de, o projeyi gerçekleştireceklere de kriterler koyulmalı.

İnşaat sektöründe işler iyi gidiyor diye herkes bu sektöre girmeye kalkarsa sonumuz hüsran olur” dedi. 1999 depreminden sonra çok az kentsel dönüşüm yapıldığına dikkat çeken Varlıbaş, “Kurtuluş kentsel dönüşümde.

Belediyelerin ve kuruluşların bir an önce bir araya gelerek ne yapılması gerektiği tartışılmalı. İnsanımız sağlıklı evlere şehirlerimiz modern yapılara kavuşmalı” dedi.

Kamunun elini cebine atmasına gerek yok

İstanbul’un içinde bulunduğu vahim durumun yeterince anlaşılmadığını vurgulayan; kentin üçte ikisinde iskan sorunu olduğunu, üçte birinde ne ruhsat ne de iskan olduğunu hatırlatan Ağaoğlu İnşaat Genel Müdürü Hasan Rahvalı, “Birinci sorun plan ve ruhsat aşamasında bürokrasi” dedi.

Deprem olgusunu hiç unutmamız gerektiğini söyleyen Rahvalı “1.5 milyon konutun yıkılıp yeniden yapılması için zaman kaybettik. 5 yılda belki de 1 milyon konut yenilenebilirdi. Maksimum 10 yılda bunu yapmamız lazım. Kamunun elini cebine atmasına da gerek yok.

Beklediğimiz şey önümüzün açılması ve yasalara işlerlik kazandırılması” dedi.

Dökme beton öncesi binalar tehlikeli

İnşaat sektörünün ekonomiye yön verdiğini, vasıfsız işçiye iş yarattığını vurgulayan Dumankaya İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Halit Dumankaya devletin sektörü genelde olumsuz baktığından, KDV iadesinde (KOD sistemi sebebiyle) çıkarılan zorluklardan ve sektör şirketlerinin bir türlü birleşip ortak hareket edememesinden yakınan Dumankaya, “Türkiye’de sanayi, inşaat sektörü üzerine kurulmuştur.

İnşaat sektörü durursa herkesin çarkı durur” dedi. İstanbul’un başlı başına bir sorun olduğunu dile getiren Dumankaya “Emsali artırmak aslında yeşil alanı da artırmak demektir. 10 senede dönüşüm yapılsaydı, İstanbul değişebilirdi. Fakat şu an çok büyük bir sorun var: Dökme beton olmadan önce yapılan binalar tehlike arz ediyor” diye konuştu.

Yenilemenin maliyeti 1 trilyon dolar

Uluslararası gayrimenkul örgütü Urban Land Institute’ün (ULI) Türkiye Başkanı Haluk Sur ise kentsel dönüşümü başarmak için herkese görev düştüğünü söyledi ve ekledi: “Türkiye’de yaklaşık 18 milyon konutun 9-10 milyonunun, İstanbul’da ise 2 milyonun yenilenmesi gerek.

10 milyon konutu 10 yıla yayarak yenilemenin inşaat maliyeti 1 trilyon dolar civarında. İstanbul için ise 200 milyar dolar.” Sur, dünyada artık paraya kolay ulaşılamadığını, Brezilya ve Türkiye’nin gayrimenkul yatırımcılarının gözdesi ülkeler olduğunu ve Türkiye’nin marka değerini yükselterek sermaye çekebileceğini söyledi.

Gereken saygıyı görmüyoruz

Bürokrasiden dert yanan DAP Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Ziya Yılmaz ise, “Konut sektöründe müteahhite bakış açısı kötü. Biz proje üretirken o bölgenin değerini artıyoruz. Fakat saygı göremiyoruz. Bırakın kentsel dönüşümü, biz kendi projelerimize bile ruhsat alırken zorlanıyoruz.

Bir belediyenin verdiği ruhsatı diğer belediye tanımayabiliyor. Kentsel dönüşümü bu kafayla yapamayız” dedi.

Devletten beklentileri

*İmar planları koordinasyon üst kurulu oluşturulmalı

*Münhasıran Yapı Bakanlığı kurulmalı

*Kat Mülküiyeti Kanunu değiştirilmeli

*Kentsel dönüşümle kötü konut stokunun erimesi gerekli

*İnşaat sektöründe kayıt bürosu oluşturulmalı

*Özel sektör vasıtasıyla geliştirilen projelerde kriterler oluşturulmalı

*İskan ve ruhsat sorunu çözülmeli

*Belediyeler yasalara işlerlik kazandırmalı ve özel sektörün önü açılarak niteliksiz konutların yapılandırılmasına imkan sağlanmalı

*Sektörün önünün açılması için vergisel düzenlemeler yapılmalı

*KDV 150 metrekareden sonra yüzde 1’e indirilmeli

*Meksika’da uygulanan kentsel dönüşüm modeli uygulanmalı Medyadan beklentileri

*Sektörün dilini anlayan, uzman gazeteciler

*Bakanlık kurulması konusunda bir açık oturum yapılması

*Yapılan haberlerle tüketicinin doğru yönlendirilmesi

*Tüketicinin farkındalığının artırılması * Çözüm önerilerinin sunulması

*Dünyadaki kentsel dönüşüm projeleri öne çıkarılıp tanıtılmalı

Yemeğe kimler katıldı?

Ağaoğlu Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ağaoğlu,Ağaoğlu Genel Müdürü Hasan Rahvalı,Ant Yapı Yönetim Kurulu üyesi Mehmet Okay,Artaş İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Çetinsaya,Aşçıoğlu İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Yaşar Aşçıoğlu,DAP Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Ziya Yılmaz,Dumankaya Holding Yönetim Kurulu Başkanı Halit Dumankaya,GYODER Başkanı ve İş GYO Genel Müdürü Turgay Tanes,MESA Mesken İş Geliştirme Müdürü Mert Boysanoğlu,Teknik Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Nazmi Durbakayım ,ULI Türkiye Başkanı Haluk Sur ,Varyap İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Varlıbaş