En Yüksek Artış Yüzde 6.3 ile Konut Kredilerinde

Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi Nisan 2017 notunda, 2017 yılının ilk üç ayında ihracat patlaması yaşandığını belirtti.

Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi, Doç. Dr. Ozan Bakış ve Araştırma Görevlisi Melike Kökkızıl tarafından hazırlanan "İlk Çeyrekte İhracat Patlaması" başlıklı Ekonomik Büyüme ve Tahminler: Nisan 2017 notunu yayınlandı. Notun girişinde 2017 yılının ilk çeyreği için yapılan ilk tahminde ekonomide bir toparlanma beklendiği vurgulandı. Betam notunda, son dönemde euro ve dolar karşısında değer kaybeden TL'nin hem tüketim hem de yatırım ürünleri ithalatında önemli bir düşüşe yol açtığının gözlemlendiği ifade edilerek "Kesinleşen Ocak, Şubat ve kısmen Mart verileriyle yaptığımız tahminlere göre 2017 yılının ilk çeyreği için çeyrekten çeyreğe büyüme oranını yüzde 1.8, geçen yılın ilk çeyreğine göre büyüme oranını ise yüzde 5.4 olarak tahmin ediyoruz" denildi.

Betam notunda tüketimde sınırlı canlanmanın 2016 yılının Ekim ayına kadar 3 liranın altındaki doların 2017 Ocak ayına kadar neredeyse düzenli şekilde artarak 3.60 – 3.70 lira bandına oturması sonucu tüketim malı ithalatının önemli oranda azalttığı kaydedildi. Bu açıklamanın ardından notta, "Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış tüketim malı ithalatının yüzde 8'in üstünde azalmasını bekliyoruz. Negatif yönlü diğer bir öncü gösterge olan özel tüketim vergisinin 8 kadar azaldığı görülüyor." denildi. Notta, tüketim artışını destekleyen kalemlerden dayanıklı ve dayanıksız tüketim malı imalatlarının yüzde 6.4 ve yüzde 7.1 yüksek artış oranlarıyla öne çıkarken konut kredilerinin yaklaşık yüzde 2 artış gösterdiği ama tüketici kredilerinin yerinde saydığı kaydedildi. Notun bu bölümünde, mal ve hizmet harcamaları ile personel giderlerinden oluşan kamu tüketim harcamalarının da yerinde saydığını tespiti yapıldı.

En Büyük Artış Yüzde 6.3 ile Konut Kredilerinde

"Kıyaslamayı bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yaptığımızda, tüketim malı ithalatında (yüzde -31.3) ve özel tüketim vergilerinde (yüzde – 9.5) ciddi düşüşler gözlemliyoruz. En büyük artış ise yüzde 6.3 ile konut kredilerinde gerçekleşmiş duruyor. Dayanıklı tüketim malı imalatındaki artış yüzde 2.2 ile sınırlı kalıyor. Ayrıca, tüketici kredileri ve bireysel kredi kartlarında, kamu tüketim harcamalarında ve dayanıksız tüketim malı imalatında görülen bir önceki senenin aynı çeyreğine göre yıllık değişim zayıf kalıyor. Bu veriler ışığında hem özel hem de kamu tüketim büyümesinin pozitif fakat düşük kalacağını öngörüyoruz."

Betam notuna göre, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış yatırım öncü göstergeleri 2017 yılının ilk çeyreğinde bir 2016 son çeyreğine kıyasla çoğunlukla artışa işaret ederken sadece yatırım malı ithalatında yüzde 5.5 oranında, kur artışından kaynaklı, bir azalma bekleniyor. 2016 yılının dördüncü çeyreğinde göstergelerin birçoğunun yönünün aşağı yönlü olduğu hatırlatılan notta 2017'nin ilk çeyreğinde en yüksek artış yüzde 5.9 ile taksitli ticari krediler ve kurumsal kredi kartları kaleminde gerçekleştiği ifade ediliyor. Notta, "Yatırım öncü göstergeleri 2016 yılının son çeyreğinde gördüğümüz iyileşmenin sürdüğünü ortaya koyuyor." deniliyor.

İlk Çeyrekte Yüksek İhracat Artışı

Betam notunda şu ifadelere yer veriliyor:

"2016 yılının dördüncü çeyreğinde mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış reel ihracat ve reel ithalat endekslerinin arttığını görmüştük. Değer kaybeden TL'nin bu trendi iyice pekiştirdiğini görüyoruz. 2017 yılının birinci çeyreğinde altın dışı ithalat endeksi yüzde 9.3, altın dahil ihracat rakamının ise yüzde 12.7 oranında artmasını bekliyoruz. Toplam ithalat endeksi yüzde 4.5 azalırken altın dışı ithalatın yüzde 9.3 oranında artmasını bekliyoruz. Bir önceki yılın aynı çeyreğine kıyasla dış ticaret rakamlarına baktığımızda, 2017'nin ilk çeyreğinde altın dışı ihracat artışının cılız kalmasını (yüzde 2.9) buna karşın altın dahil toplam ihracatın yüzde 21.3 azalmasını öngörüyoruz. Benzer şekilde altın dışı ithalatın yüzde 23.5 azalması beklenirken altın dahil toplam ithalatın yüzde 29.6 azalmasını bekliyoruz."

"GSYH'nın tahmininde kullandığımız diğer değişkenler ekseriyetle ekonomide görece yüksek bir büyüme olacağını gösteriyor. Bir önceki çeyrekle kıyasladığımızda, özellikle imalat sanayi üretim endeksi (yüzde 4.9), perakende sektörü gelecek 3 ay için fiyat beklentisi (yüzde 3.1) ve gelecek 12 ay yatırım beklentilerinin (yüzde 4.4) bu canlanmanın gerisinde olduklarını tespit ediyoruz. Geçen yılın aynı dönemiyle kıyasladığımızda imalat sanayi üretim endeksinin çok geride kaldığını (yüzde 34'lük bir azalma), toplam otomobil üretinin ise çok arttığını (yüzde 24'lük bir artış) görüyoruz. Kesinleşen öncü göstergeler ışığında 2017 yılının ilk çeyreğinde dönemsel GSYH büyümesinin çeyreklik bazda yüzde 1.8, yıllık bazda ise yüzde 5.4 olacağını tahmin ediyoruz."