Beklenen Oldu Merkez Bankası Faiz Oranını Düşürdü

Merkez Bankası beklenen faiz oranını açıkladı. Merkez Bankası'nın aldığı kararla gecelik faizi %10.75’ten %10.50’ye indirdi.
 Bir hafta vadeli faiz oranı ise %7.50'de  sabit tutuldu.
 Bankalar arası Para Piyasası’nda saat 16.00-17.00 arası gecelik vadede uygulanan borç verme faiz oranında da 0.25 puan indirim yapılarak oran %12.25’ten %12.00’ye indirildi. Ortalama faiz olarak adlandırılan fonlama maliyeti ise % 8.98'den % 8.91'e indirildi.

Milliyet Gazetesi yazarlarından Güngör Uras, Merkez Bankası'nın aldığı kararı şu şekilde değerlendirdi: TCMB Bankası bankalara borç verirken (geç saatlerdeki kredileme faizi hariç) 2 farklı faizle borç verir. Politika faizi % 7.50  (değişmedi) ve gecelik borç faizi % 11.75 (0.25 puan indirildi).
 Merkez Bankası’nın bankaları toplam fonlaması 3 ay önceye kadar 80 milyar TL iken, bu oran 100 milyarı aştı.

Merkez, bankaları fonlarken biraz alttan biraz üstten ortalama bir faiz maliyeti çıkarır. Açık anlatımla, TCMB’nin illa da politika faizini ve gecelik borçlanma faizini değiştirmesine ihtiyaç yoktur. TCMB, “biraz ondan, biraz bundan” istediğini ayarlar. TCMB borç verirken faizi % 7.50 ile % 10.75 arasında değiştirebilir. Piyasa oyuncuları, TCMB’ye faizi istediği gibi ayarlama imkânı tanıyan bu uygulamanın “basitleştirilmesini” istiyorlar. İstenilen, koridorun daraltılıp, sonunda tek politika faizi uygulamasına geçilmesi.

Faizler Önemli

2016 Ocak ayı sonu itibarıyla bankaların toplam kaynakları 2.1 trilyon TL oldu. Toplam kullandırılan krediler ise 1.5 trilyon TL. Bankalar ekonomiye 1.5 trilyon TL kredi akıtırken, Hazine’ye 300 milyar TL finansman kolaylığı sağlıyor. Karşılık olarak TCMB’de 270 milyar TL tutuyorlar. Bankaların toplam kredileri, topladıkları mevduatın 260 milyar TL'nin üzerinde. Bankalar daha fazla kredi verebilmek için TCMB’den, iç ve dış para piyasalarından borç olarak para topluyorlar.

Bankalar kredi alırken, kaynaklarının maliyetine göre kredi faizlerini belirlerler. Mevduattan, iç ve dış para piyasalarından topladıkları kaynakların maliyeti (faizi ve diğer ekleri) farklıdır. TCMB’den kullandıkları kaynağın maliyeti tek başına, bankaların kaynak maliyetini belirleyemez veya az etkiler. Çünkü TCMB kaynağı toplam kaynağın yaklaşık % 5’i büyüklüğündedir.

İndirim Kimi Nasıl Etkileyecek?

Merkaz Bankası'nın dün faiz oranalrında aldığı çeyrek puanlık indirimin değişik kesimlerde etkileri olacak.

1. Öncelikle faiz sistemi bütünü ile yeniden yapılandırılacak beklentisi doğdu. Daha sonra da yabancı ve yerli piyasacılarda faizlerin gerilemeye başlayacağı beklentisini ortaya çıkacak.

2. TCMB, bankalara 100.8 milyar TL borç verirken; 56 milyar TL’lik kısmını % 7.50 piyasa faiziyle, 45 milyar TL’lik kısmını % 10.75 gecelik borçlanma faiziyle verdi. Gecelik borçlanma faizinin indirilmesi, bankaların kaynak maliyetini sembolik ölçüde de olsa azaltacak.

Bankalar kredi faiz oranlarını belirlerken, ihtiyaç duyduklarında ödeyecekleri en yüksek faiz oranı olan gecelik borçlanma faizi %10.75’i dikkate alıyorlar. Sembolik de olsa gerileme, kredi faiz oranlarında ufak indirimlere yol açabilir.

3. Yabancılar kur artışına neden olmayacak bir politika ve uygulamayla faizlerin düşürülebileceğine ikna edilebilirse özellikle 10 yıl vadeli Türk tahviline ilgi artabilir. Çünkü faizlerin düşme eğilimine girmesi, yabancıların yüksel faizli tahvile ilgisini arttırıyor. Tahvil faizinde her 1 puanlık faiz düşüşü yabancıların anapara üzerinden % 6 kazanç sağlamalarına imkân veriyor. Tahvillerde faiz % 10’larda. 10 yıllık Türkiye tahvilinin yaklaşık % 21’i yabancıların portföyünde.

Faiz indiriminin ekonomiye yarar getirebilmesi için yabancı sermaye girişinin devam etmesi, döviz fiyatlarında istikrarın bozulmaması, enflasyonun yükselmemesi gerekir. Faiz indirimini bekleyenler “Yetmez ama... iyidir” diyecekler.