Bankacılık Sektörünün Karnesi Çıkarıldı

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) açıkladığı rakamlara göre, kredi kartı kullanımında tüketicilerin taksit tercihi giderek yaygınlaşıyor. Kart kullanımında taksit tercihi, küresel krizin etkilerinin en açık görüldüğü 2007-2008 yılları hariç sürekli artış eğilimi gösteriyor. Tüketicilerin 2004 yılında yüzde 26.8 olan taksit tercihi, 2011’de yüzde 47.6’ya yükseldi.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) açıkladığı Bankacılıkta Yapısal Gelişmeler Raporu, bankacılık sektörünün karnesini çıkardı. 2011 yılsonu itibarıyla bankalar ve banka grupları açısından önemli tespitler yapan rapora göre, kredi kartı kullanımında taksit tercihinin yıllar içerisinde küresel krizin etkilerinin en açık görüldüğü 2007-2008 yılları hariç, sürekli bir artış eğilimi gösteriyor.

Buna göre mevduat bankaları müşterileri için 2004 yılında yüzde 26.8 olan taksit tercihi, 2011 yılında yüzde 47.6’ya yükseldi. Bu oran 2010’da yüzde 45, 2009’da yüzde 41 ve 2008’de yüzde 39 oranında gerçekleşmişti. Katılım bankası müşterilerinin taksit tercih oranı yapısal olarak sektör ortalamasının altında kalıyor. Kamu bankalarının ise 2004 yılı itibarıyla sektör geneline göre oldukça düşük olan taksit kullanım payının 2011 döneminde hızla arttığı görülüyor.

Buna rağmen kamu bankalarının taksitli bireysel kredi kartı hacmindeki yüzde 35.6 oranındaki payı, 2011 yılı itibarıyla hala sektör ortalamasının gerisinde bulunuyor. Bu oran 2010 yılında yüzde 30, 2004’de yüzde 10’un altındaydı.

Kredilerde Kamu Etkin

Toplam kredilerde ilk 10 banka sıralamasında özel sermayeli bankaların ağırlığı var. 2011 yılında, en fazla kredi kullandıran bankanın payı yüzde 13.2 iken, sıralamada 10 uncu olan bankanın payı yüzde 3.2. Söz konusu rakamlar 2010 yılında sırasıyla yüzde 12.1 ve yüzde 2.3’tü. Kamu sermayeli bankaların, 2011 yılında da kredi piyasasının önemli aktörleri olmaya devam ettiği görülüyor.

KOBİ KrediPazarı

BDDK rakamlarına göre KOBİ’lerin yarattığı talebi karşılamak isteyen bankalar yeni ürünlerle bu pazarı sürekli büyütüyor. BDDK raporunda Yeni Türk Ticaret Kanunu ile bu alanda önemli gelişmeler kaydedileceği yorumu yaparken, KOBİ kredilerinde ilk 10 banka sıralamasındaki bankalar bir önceki yıla göre değişiklik göstermezken, özel sermayeli bankalar bu yapıda ağırlıklarını sürdürüyor. 2010 yılında 3’üncü sırada bulunan Yapı Kredi 2011 yılı sonu itibarıyla yüzde 1.24’lük payla ilk sıraya yerleşirken, onu sırasıyla yüzde 12.3’le Halkbank, yüzde 11.9’la İş Bankası, yüzde 10.4’le Garanti, yüzde 9.1’le Akbank, yüzde 5.4’le TEB, yüzde 5.3’le Vakıfbank, yüzde 4.9’la Ziraat, yüzde 3.7’yle Finansbank ve yüzde 3.3’le ING Bank izliyor.

Tüketici Kredileri

Tüketici kredilerinde 2011 yılında da Ziraat Bankası liderliğini korudu. BDDK raporuna göre, 2011’de kamu sermayeli 2 bankanın tüketici kredileri pazarında en yüksek paya sahip. Ziraat ve Vakıfbank, toplam tüketici kredileri piyasasının yüzde 28.6’sını oluşturdu. Tüketici kredilerinde bu iki bankayı yüzde 11.1’le İş Bankası, yüzde 10.7 ile Garanti, yüzde 9.2 ile Akbank, yüzde 8.3’le Halkbank, yüzde 7.9’la Yapı Kredi, yüzde 6.1’le Finansbank, yüzde 4.1’le Denizbank ve yüzde 3.7 ile TEB takip ediyor.

Kredi Kartları

Kredi kartları piyasasında ilk 10 banka sıralamasında 2011 yılı sonu alacak tutarı itibarıyla Yapı Kredi Bankası ilk sırada. Kredi kartları piyasasında özel sermayeli bankaların hakimiyeti daha belirgin. İlk 10 banka içinde 2 kamu bankası yer alıyor, diğer bankaların tamamı özel sermayeli.

Tanıtım Giderleri

Bankaların tanıtım giderlerinde ilk 5 ve ilk 10 banka paylarında 2007 yılında başlayan azalmanın, 2009-2010 yıllarında da artışını sürdürdüğünü, 2011’de ise yeniden azaldığını ortaya koydu. İlk 5 ve 10 bankanın sektörün toplam tanıtım giderleri içindeki payı 2011 döneminde, sırasıyla yüzde 51.6 ve yüzde 81.4 oldu. Tanıtım giderlerinde ilk 10 banka sıralamasında özel sermayeli bankalar önemli bir yer tutuyor. 2011’de tanıtım giderlerinde ilk 3 bankanın toplam payı yüzde 39. Geçen yıl sonu itibarıyla tanıtım giderlerindeki ilk 5 banka, yüzde 17.1’le İş Bankası, yüzde 11.7 ile Garanti, yüzde 10.2 ile Akbank, yüzde 8.2 ile Yapı Kredi ve yüzde 6.9 ile Denizbank oldu.

Promosyon Giderleri

2011 yılı itibarıyla 3 kamu bankasının yer aldığı promosyon giderleri ilk 10 banka sıralamasında, hiçbir katılım bankası yer almadı. Promosyon giderlerinde ilk 10 banka sırasıyla, Garanti Bankası, Akbank, Vakıfbank, İş Bankası, Halkbank, Yapı Kredi, Ziraat Bankası, Finansbank, HSBC ve TEB oldu.

Bankalar Komisyona Yüklendi

BDDK rakamları, ilk 10 bankanın komisyon gelirlerinin toplam işletme giderlerine oranının 2010 yılına göre 2011 yıl sonu itibarıyla farklılaştığını ortaya koydu. Kimi bankalar sektör ortalamasının oldukça üzerinde bir oranla çalışırken bazı bankalarda söz konusu oranın düşük kaldığı görüldü. Ancak 2010 yılında komisyon giderlerinde en fazla paya sahip bankanın oranı yüzde 69.6 iken, 2011 yılında bu oran yüzde 82’ye çıktı. Bankaların komisyon gelirleri en yüksek ilk 10 banka sırasıyla yüzde 82 ile Finansbank, yüzde 73’le YapıKredi, yüzde 68.8’le Garanti Bankası, yüzde 68.4’le Akbank, yüzde 47.1’le Halkbank, yüzde 43.8’le Ziraat Bankası, yüzde 42.7’yle İş Bankası, yüzde 40.8’le TEB, yüzde 33.9’la Denizbank ve yüzde 31.4’le Vakıfbank oldu.