2-B çıkacak, TOKİ arsaya doyacak

Maliye Bakanlığı ile Çevre ve Orman Bakanlığınca, ilgili kurumların da katılımıyla 2-B’lere yönelik "Orman Köylülerinin Kalkındırılmaları ve Hazine Adına Orman Sınırları Dışına Çıkarılan Yerlerin Değerlendirilmesi Hakkında Kanun Tasarısı Taslağı" hazırlandı. 14 maddeden oluşan taslağın genel gerekçesinde, düzenleme, "orman sınırları dışına çıkarılmış, bir daha ormana dönüştürülmesi mümkün olmayan, onlarca yıldır herhangi bir bedel ödemeyen işgalciler elinde bulunan hazineye ait taşınmazların orman köylülerinin kalkınmalarının desteklenmesinde ve yeni orman alanlarının kurulmasında kullanılmak üzere rayiç değerler üzerinden değerlendirilmesi amaçlı bir tasfiye kanunu" olarak tanımlandı. Düzenlemenin "kanunla" yapılmasının öngörüldüğü belirtilen gerekçede, şunlar kaydedildi: "31 Aralık 1981 tarihi itibariyle günümüze kadar toplam 500 bin hektara (5 bin kilometrekare) orman alanımızın tarım ve toplu yerleşim alanına dönüştüğü için Hazine adına orman dışına çıkarılmış durumdadır. Orman vasfını tam olarak kaybettiği için orman sınırları dışına çıkarılan ve 10-30 yıldır işgalcilerin elinde bulunan, devlete o günden bu yana bir kuruş ödemeyen, aksine kullanan bu kişilerce harici senetlerle alınıp satılan, yeniden orman yapılması mümkün olmayan bu Hazine arazilerinin, kullananların elinden alınıp, bu yerlerin orman içi köyler halkına tahsis edilebilmesi mümkün olamayacağından rayiç değerlerinin üzerinden değerlendirilmesi düşünülmektedir. Sağlanacak mali kaynak, öncelikle nakledilecek orman köylülerine ait taşınmazların kamulaştırılması, bilim ve fen bakımından orman olarak muhafazasında yarar görülmeyen ancak tarım alanı olarak kullanılmasında yarar görüldüğü için orman sınırları dışına çıkartılan yerlerin ıslah, imar ve ihyası ile naklen iskan, orman köylülerinin kalkınmalarının desteklenmesi ve yeni orman alanlarının tesisinde kullanılacaktır." Taslak neleri getiriyor? İlgili kurumlarca halen üzerinde çalışılan ve Bakanlar Kurulu’nda nihai şeklini alacak olan taslakla öngörülen düzenlemeler şöyle: - Orman kadastro komisyonlarınca orman sınırları dışına çıkarılan yerler, Hazine adına tescil edilecek. Bu yerlerden 2-A alanları (orman içindeki köyler halkının kısmen veya tamamen yerleştirilmesi maksadıyla tarım alanına dönüştürülmesinde yarar olduğu tespit edilen yerler) nakline karar verilen orman içi köyler halkının kısmen veya tamamen yerleştirilmesi için devlet eliyle ihya edilerek, bu halka devri ve yararlandırılması amacıyla Çevre ve Orman Bakanlığı emrine, 2-B alanları ise kanun kapsamında değerlendirilmek üzere Maliye Bakanlığı emrine geçecek. - Maliye Bakanlığı’nın talebi üzerine 2-B alanlarının fiili kullanım durumları dikkate alınmak ve varsa üzerindeki muhtesatın (yapı, tesis, vesaire) kime veya kimlere ait olduğu, ne zamandan beri kullanıldığı, kadastro tutanağında gösterilmek suretiyle hiçbir bedel alınmaksızın öncelikli kadastrosu yapılarak, Hazine adına tescil edilecek. Daha sonra Maliye Bakanlığı’nın tasarrufuna geçirilecek. Orman sınırları dışına çıkarılan bu yerlerde kazandırıcı zaman aşımı hükümleri uygulanmayacak. - 2-A alanları, Çevre ve Orman Bakanlığı ile Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ve ilgili idarelerle birlikte ıslah, imar ve ihya edilecek. Islah, imar ve ihya işlemleri tamamlanan bu yerler, tarımsal işletme tipleri, verim değerleri ve yerleşim planları, Çevre ve Orman, Tarım ve Köyişleri ile Bayındırlık ve İskan bakanlıkları ile ilgili diğer idarelerle birlikte hazırlanacak plan esaslarına göre ifraz ve Hazine adına tescil edilecek. Orman köylülerinin nakli - Yerleşim amacına uygun ifraz ve tescil edilen yerlere naklen yerleştirilecek orman içi köyler halkı, Çevre ve Orman Bakanlığınca tespit edilecek. Nakil ve yerleştirme işlemleri, orman ve iskan kanunlarına göre yapılacak. - Naklen yerleştirilecek orman içi köyler halkının, nakil isteklerine ilişkin yazılı başvuruları üzerine köy içinde kalan taşınmazların rayiç değerleri, Çevre ve Orman Bakanlığınca belirlenecek 5 kişilik komisyonca tespit edilecek. Bu bedel, nakledilecek orman köylüsüne devredilecek taşınmazın bedelinden mahsup edilecek. Rayiç değerde anlaşma olmaması halinde köylüye ait taşınmaz, Çevre ve Orman Bakanlığınca kamulaştırılacak. Naklen yerleştirilecek orman içi köyler halkına ait taşınmazlar için anlaşma veya kamulaştırma ile belirlenen bedelden daha yüksek değerde taşınmaz devredildiğinde, aradaki fark peşin veya 20 yıl içinde, yıllık eşit taksitlerle faizsiz tahsil edilecek. - Islah, imar ve ihya edilerek mülkiyete nakledilen hak sahibi orman köylüsüne devredilen taşınmazlar, 20 yıl süreyle tespit edilen dağıtım amaçları dışında kullanılamayacak, miras hükümleri dışında bölünemeyecek, 3. kişilere devredilemeyecek ve haczedilemeyecek. Söz konusu yerler, Çevre ve Orman Bakanlığının izniyle bütün olarak başka bir hak sahibine devredilebilecek. Yükümlülüklerine yazılı uyarıya rağmen yerine getirmeyenlerden verilen taşınmaz geri alınarak, Tapuda hazine adına re’sen tescil edilecek. Yeniden orman olacak alanlar - 2-B alanlarından tekrar orman olarak değerlendirilmesi, Orman Genel Müdürlüğünce uygun görülen yerler, Maliye Bakanlığınca bu Genel Müdürlüğe tahsis edilecek. - Orman içi köyler halkının nakledilme sonucunda boşaltılan orman içindeki arazi, yapı ve tesis yerleri Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından öncelikle projelendirilip, devlet ormanı olarak derhal ağaçlandırılacak. 2-A’lardan amacı doğrultusunda değerlendirilemeyeceği anlaşılan yerlerle ilgili bu uygulama, Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından re’sen iptal edilerek, orman vasfıyla Hazine adına tescil edilecek. - 2-B alanlarından mera, otlak, kışlak, yaylak gibi hayvancılıkta kullanılmasında yarar olduğu tespit edilen yerler de Mera Kanununa göre değerlendirilecek. Başvurular ve hak sahipliği - Hak sahibi olduğunu iddia edenler, kanunun yayımı tarihinden itibaren 1 yıl içinde, illerde defterdarlıklara, ilçelerde mal müdürlüklerine müracaat edecek. - Müracaat sahiplerinden, satış bedellerine mahsup edilmek üzere 10 bin TL’yi aşmamak kaydıyla, Maliye Bakanlığınca belirlenecek tutar kadar başvuru bedeli alınacak. Bu bedel, defterdarlık ve mal müdürlüklerinde, ilgilileri adına emanet hesabına yatırılacak. - Kişilerin hak sahibi olabilmesi için söz konusu yerlerden belediye ve mücavir alan sınırları ile köy yerleşik sınırları içinde olanların 31 Aralık 2007 tarihinden önce 5 yıl süreyle yerleşim yeri olarak kullanılması, satış tarihinde de kullanılıyor olması gerekecek. Belediye ve mücavir alan sınırları ile köy yerleşik sınırları dışında olanların ise aynı tarihten önce, aynı süreyle tarla, bağ, bahçe, meyvelik, zeytinlik, fındıklık, fıstıklık gibi çeşitli tarımsal amaçlarla kullanılması şartı aranacak. - Hak sahibi olmadığı belirlenen başvuru sahiplerine, kanundan yararlanamayacakları bildirilerek, belgeleri ve başvuru bedeli iade edilecek. Doğrudan satış ve bedellerin tahsili - Kanunla Maliye Bakanlığının tasarrufuna geçen ve üzerinde yapılaşma olan taşınmazlardan 400 metrekareye kadar olanların tamamı, üzerindeki yapılar bu miktardan fazla ise yapının oturduğu alan kadar olan taşınmazlar ile belediye ve mücavir alan sınırları dışında bulunan sulu alanlarda 40, kuru alanlarda 100 dönüme kadar tarım arazileri, hak sahiplerine rayiç bedel üzerinden doğrudan satılabilecek. - Doğrudan hak sahiplerine satılacak taşınmazların üzerindeki yapılar, 19 Temmuz 2003 tarihinden sonra yapılmışsa, taşınmazın rayiç bedeli tespit edilirken, üzerindeki yapıların bedeli de buna dahil edilecek. - 2-B alanlarında daha önce kadastro mevzuatına göre evveliyatı bir tapu kaydına dayanılarak, ilgilileri adına tespit ve tescil edilen tapu kayıtlarına konu taşınmazların kayıt malikleri de hak sahibi sayılacak. Bu taşınmazlar, talep halinde Emlak Vergisi Kanuna göre belirlenen asgari metrekare birim değerlerinin her yıl için yeniden değerleme oranı kadar arttırılmak suretiyle tespit edilecek bedeli karşılığında hak sahiplerine doğrudan satılabilecek. TOKİ’ye devir - Tarım arazileri dışında kalan, üzerinde yapılaşma bulunan ve Maliye Bakanlığınca uygun görülen taşınmazlar, varsa hak sahipleri ve hakları da belirtilmek suretiyle bedeli karşılığında, Toplu Konut İdaresi Başkanlığına (TOKİ) devredilebilecek. Devir bedeli, asgari metrekare birim değerlerinin her yıl için yeniden değerleme oranı kadar artırılması suretiyle tespit edilecek bedel olacak. - TOKİ, devraldığı taşınmazları, fiili durumuna uygun olarak ifraz edilmek veya hisselendirmek suretiyle hak sahipleri ile bunların kanuni veya akdi haleflerine doğrudan satabilecek. Bunları, hak sahiplerinin hakları karşılanmak kaydıyla kendi mevzuatına göre de değerlendirebilecek. Bu yerlerde TOKİ tarafından kentsel dönüşüm projeleri hayata geçirilecek. - Devredilen taşınmazlardan imar planları yapılması sonucunda eğitim, sağlık ve benzeri resmi tesis alanları için ayrılan yerler ile özel kanunları gereğince korunması gereken taşınmazlar, bedelsiz ve müstakil parsel şeklinde Hazine adına resen tescil edilecek. - Taşınmazların Maliye Bakanlığınca TOKİ’ye devredilmesi halinde, hak sahiplerinin hakları saklı kalmak kaydıyla, doğrudan satış talebinde bulunamayacak. - 2-B alanlarından boş olanlar ile hak sahibi bulunmayanların veya hak sahibi olmakla birlikte süre içinde başvurmayan işgalindeki yerler, Maliye Bakanlığınca genel hükümlere göre değerlendirilecek. Bu yerlerden kamu idarelerinin ihtiyaçları için gerekli olanlar, bu idarelere Maliye Bakanlığınca tahsis edilecek. - 2-B alanlarında satılan taşınmazların bedellerinin tahsilinde, Hazine taşınmazlarının satışına ilişkin hükümler uygulanacak. Bu yolla taksitle satışa imkan sağlanmış olacak. İlgili maddenin gerekçesinde yerleşim yeri olarak işgal edilen bu alanlarda çarpık yapılaşmanın meydana geldiği, kamu yatırımlarının yüksek maliyetlerle götürülebildiği, devletin vergi alamadığı, devlet ve vatandaş arasında uzun süren hukuki ihtilafların oluştuğu vurgulandı. Gerekçede, "Çok sayıda iyi niyetli vatandaşların mağduriyetleri dikkate alınarak, bu alanlara ilişkin yeni bir yasal düzenlemenin yapılması ve bu alanlarla ilgili fiili durumun yasal zemine kavuşturulması zorunluluk haline gelmiştir" ifadesine yer verildi. İade edilecek taşınmazlar - 2-B alanlarından, Devlet tarafından gerçek ve tüzel kişilere satılan, dağıtılan veya iskanen verilen ya da özelleştirilenler ile hisseleri devredilen özel hukuk tüzel kişileri adına kayıtlı taşınmazlara ilişkin tapu kayıtları geçerli kabul edilecek. Bu taşınmazlardan açılan davalar sonucunda Hazine adına tescil edilenler ise, önceki maliklerine veya kanuni ya da akdi haleflerine bedelsiz iade edilecek. Ancak bu kişilerden, taşınmazlarına karşılık daha önce yer verilenlere veya bedeli ödenenlere iade işlemi yapılmayacak. - Orman olduğu iddiasıyla, orman idaresince açılan davalar sonucunda orman niteliğiyle Hazine adına tescil edilenler ile fiilen orman niteliğinde olan ve dava açılması gereken yerlerde bu madde hükümler uygulanmayacak. - Kanun hükümlerine göre, gerçek ve tüzel kişilere satılması veya iade edilmesi gereken taşınmazlardan, kamu hizmetlerinde kullanılanlar ile Maliye Bakanlığınca belirlenenler, ilgililerine satılamayacak ya da iade edilemeyecek. 2-B davaları durdurulacak - 2-A alanları için yapılan itirazlar ve açılan davalar, yeni düzenlemeye göre yapılacak işlemleri durdurmayacak. Bu konuyla ilgili davalarda yürütmeyi durdurma ve tedbir kararı verilemeyecek. Bu yerlerde hak iddia edenlerin açtıkları davalar, davacılar lehine sonuçlandığında bu taşınmazlar, genel hükümlere göre kamulaştırılacak. Bu taşınmazlarda sahiplilik iddiasında bulunanların itirazları ile rayiç bedellere itirazlar da yapılan işlemleri etkilemeyecek. İtiraz, mahkemeye intikal etmişse, kesinleşen mahkeme kararına göre işlem yapılacak. - İşlemler sonuçlanıncaya kadar 2-B alanları hakkında Hazine tarafından kişiler aleyhine açılması gereken davalar açılmayacak. Açılmış ve devam eden davalar da durdurulacak. Durdurulan bu davalar ile evvelce açılan davalar sonucunda Hazine lehine verilip, kesinleşen ve henüz kısmen veya tamamen infaz edilmeyen kararlar hakkında Kanunda belirtilen tespit ve değerlendirme sonucuna göre işlem yapılacak. Orman köylüsüne destek - Çevre ve Orman Bakanlığı, devlet ormanları içinde ve bitişiğinde oturan köyler halkının, geçim seviyesinin yükseltilmesi için gerekli tedbirleri alacak. Bu amaçla sağlanacak işletme araç ve gereçleri ile diğer girdiler, doğrudan veya kredi yoluyla karşılanacak. - Yeni Kanunun uygulamasından elde edilen gelirler, genel bütçenin B işaretli cetveline kaydedilecek. Bu gelirler dikkate alınmak suretiyle, nakledilecek orman köylülerine ait taşınmazların kamulaştırılması, 2-A alanlarının ıslah, imar ve ihyası, naklen iskan, orman köylülerinin kalkınmalarının desteklenmesi ve yeni orman alanlarının tesisi için kullanılmak üzere Çevre ve Orman Bakanlığı bütçesine gerekli ödenek konulacak. - Kanunla ilgili tescil, devir, kayıt, düzeltme ve ipotek işlemleri her türlü vergi, resim ve harçtan muaf olacak.