Yabancı bankaların kredisi 'Vali Bey'e takıldı!

Hacer GEMİCİ'nin haberi... Başbakan Tayyip Erdoğan bankaları ‘kredileri kesmeyin’ diye uyarırken 20 Kasım günü yayınlanan bir genelge ile yabancı bankaların gayrimenkul ipoteği ile kredi vermesinin önü kesildi. Genelgeye göre yabancı bankaların kredi verirken gayrimenkul ipoteği yapabilmeleri için bir defalığına da olsa bağlı bulundukları ‘valilikten izin almaları’ şartı getirildi. Yönetmeliğin çıkmasının üzerinden 4 gün geçmeden sorunlar da baş gösterdi. Henüz valiliklerde bu işten sorumlu komisyonlar oluşturulmadığı için bankaların ipotek talepleri ‘beklemeye’ alındı. Türkiye genelinde tüm tapu dairelerine gönderilen genelgeye Türkiye’de faaliyet gösteren 18 yabancı bankanın listesi de eklenerek, “Bu bankalardan talep gelirse, ipotek izni vermeyip valilik kararını bekleyin” denildi. Konuyla ilgili olarak görüştüğümüz Tapu ve Kadastro Genel Müdürü Mehmet Zeki Atlı, 4875 sayılı yasaya göre Türkiye’de faaliyet gösteren yabancı yatırımcılara yönelik mülk edinmede bir sınır olmadığını anımsatarak, “Ancak bir defaya mahsus olmak üzere valiliklerden onay almaları gerekiyor. Şimdi valilikler içinde Sanayi Bakanlığı, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, İçişleri Bakanlığı temsilcilerinin de bulunduğu bir komisyon kuracaklar. Şu anda bir sıkıntı varsa bu komisyonların henüz kurulmamış olmasından kaynaklı bir durumdur bu” dedi. İstanbul Valiliği Alarmda! Bu arada edinilen bilgiye göre yabancı bankaların büyük çoğunluğunun merkezinin İstanbul’da olması nedeniyle İstanbul Valiliği alarm durumda. Önümüzdeki hafta acil toplantı yapmaya hazırlanan valilik gerekli komisyonun kurulması üzerine harekete geçti. Ancak komisyon kurulana kadar geçen zamanda bankalar ile kredi müşterilerinin bu nedenle karşı karşıya kalması söz konusu. Bilindiği gibi 2001 yılında yaşanan krizin ardından Türkiye’de bankacılık sektöründe yabancıların payı da hızla artmaya başladı. Bugün Türk bankacılık sektöründe sayıları 18’e bulan yabancı sermayeli bankaların bireysel kredilerdeki payı yüzde 20’leri bulmuş durumda. Merkez Bankası verilerine göre Ekim 2008 itibarıyla tüm bankacılık sektörünün verdiği kredi oranın 270.8 milyar YTL olurken, bunun 48.9 milyar YTL’lik kısmını yabancı bankalar karşıladı. Yani 48.9 milyar YTL’lik kredi veren yabancı bankaların önümüzdeki günlerde ipotek şartı ile verecekleri kredi ‘valiliklerin hızına’ bırakıldı… Sorun Nasıl Çıktı? Yabancılara gayrimenkul satışı ile ilgili yeni yasal düzenlemenin uygulamasına ilişkin genelge 20 Kasım günü yayımlanarak Türkiye genelindeki tümtapu müdürlüklerine gönderildi. Yeni düzenlemeye göre 4875 sayılı Doğrudan Yabancı Sermaye Kanunu kapsamındaki şirketlere ‘valilik izni’ ile mülk alma şartı getirildi. Valilik bu sırada söz konuşu taşınmaz malın ‘askeri yasak bölgesi, güvenlik bölgesi ya da stratejik alanlarda kalıp kalmadığına bakacak. Gerekiyorsa da Genelkurmay Başkanlığı’nın onayını isteyecek. Bu işlemi de valilik bünyesinde oluşturulan komisyon bakacak. Bayındırlık ve İskan Bakanı Faruk Nafiz Özak imzası ile gönderilen genelgede “4875 sayılı kanuna tabi bankalar lehine taşınmaz rehni talep edilmesi halinde bu bankaların bir kereye mahsus olmak üzere şirket merkezinin bulunduğu valililiğe müracaatları ile anılan yönetmeliğin 9’uncu maddesinde belirtilen yazılı belgeyi alarak ibraz etmeleri halinde ilgili tapu sicil müdürlüğünce bu belgeye dayanarak tekrar belge istemeksizin taleplerin karşılanması gerekmektedir” denilerek bu şart kağıda dökülmüş oldu.