Türk Lirası'ndaki Değer Kaybının İnşaat Sektörüne Etkisi

İstanbul'da gökyüzüne doğru yükselen gökdelenlerden de anlaşılacağı üzere, son yıllarda gerçekleştirilen büyük projelerle bir inşaat patlamasının yaşandığı, bunun da daha çok döviz cinsinden borçlanmalarla gerçekleştirildiği kaleme alındı.

Türkiye'de ekonomik büyümenin önde gelen sektörlerinden biri olan inşaatın bunu 2008 finansal krizinden sonra döviz cinsinden ucuz kredi alarak gerçekleştirdiği belirtildi. 2016'nın sonu itibariyle Türkiye'deki emlak piyasasının kredilerinin %90'ının yabancı para biriminden gerçekleştirildiği aktarıldı.

Katma Değeri Yüzde 9 Arttı

Gayrimenkul ve Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği'nin (GYODER) Gayrimenkul Sektörü 2018 1. Çeyrek Raporu'na göre 2017 yılı sonunda konut kredisi hacmi 191,4 milyar TL'ye ulaştı.

Takipteki kredilerin miktarının toplam konut kredileri içindeki payı ise çok yüksek değil: 2018 yılı Mart ayı itibarıyla %0,41 olarak gerçekleşti.

Geçtiğimiz yıllar içinde inşaat sektörünün büyüklüğü bazı dönemlerde Türkiye ekonomisinin %30'unun üzerine kadar çıkmıştı. Türkiye İstatistik Kurumu'nun verilerine göre Türkiye ekonomisi 2017 yılında %7,4 büyüdü.

Gayrisafi yurtiçi hasılayı oluşturan faaliyetler incelendiğinde; hizmetler sektörünün katma değeri %10,7, sanayi sektörünün %9,2 inşaat sektörünün %8,9 tarım sektörünün ise %4,7 arttı.

İnşaat sektörünün çoğu girdi malzemesinin ithal ediliyor olması ise dövizdeki oynaklığın bu sektöre etki etmesine yol açıyor.Türk Lirası, bu yılın başından beri Amerikan dolarına karşı %40 değer kaybetti.

Guardian gazetesi de Türkiye'nin dünyanın en büyük dokuzuncu çelik ithalatçısı olduğunu vurguluyor: 2016'da ithalatın boyutu 8 milyar dolar iken Lira'nın değer kaybetmeye başlamasıyla bunun 2017'de 9 milyar dolara çıktığını aktarıyor.

Konut kredisi faiz oranlarının düşürülmesi ile inşaattaki patlamanın 2013-2014'te hızlandığı, 2008'den bugüne kadar 100 metreden uzun 69 gökdelenin inşa edildiği belirtiliyor. 10 milyar dolar masrafa yol açan yeni havalimanının 5,7 milyar dolar kredisinin 2015'te 18 milyar lira iken bugün 40 milyar lira değerinde olduğu vurgulanıyor.

Körfez'den İlgi Beklendiği Kadar Değil

Farklı inşaat şirketlerinde üst düzey görevler almış Kajin Bulut ise gazeteye yaptığı açıklamada, inşaat sektörünün en büyük sorununun uzun süreli planlar yapmaması olduğunu söylüyor. Bulut, özellikle 2012 yılında yabancıların konut satın almasının kolaylaştırılmasıyla beraber lüks konut projelerinin alıcılarının daha çok Körfez ülkelerinden beklendiğini belirtiyor.

Ancak Bulut'a göre emlak sektörünün umut ettiğinin aksine Körfez'den gelen talebin yüksek olmaması kimi projelerin durmasına yol açtı. Bu durumun, durdurulan projelerden daha tamamlanmadan ev satın alan Türkleri de etkilediği aktarılıyor.