Mortgage nihayet sahnede

Seçim öncesi yatırım olarak nitelendirilen ve bugün Meclis Genel Kurul’unda görüşülecek mortgage ev sahibi olmak isteyen tüketicileri yeniden heyecanlandırdı. ’Kira öder gibi’ ev sahibi olma hayali kuranların uzun zamandır beklediği mortgage sisteminin şu anda durgun olan emlak piyasasını yeniden canlandırarak, mevcut banka faizlerinin düşmesinde etkili olacak. Türkiye’de dört gözle beklenen ve hükümetin seçim öncesi yatırımı olarak nitelendirilen mortgage yasa tasarısı nihayet tüketiciyle buluşuyor. 15 aydır Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) gündeminde bekleyen mortgage ile ilgili yasa tasarısı Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatıyla bugün Meclis Genel Kurul’unda görüşülecek. Tasarının kurulda onaylanmasının ardından Mortgage artık işlerlik kazanacak. Mortgage’nin yasalaşması ile birlikte beklemede olan birçok tüketicinin harekete geçeceği tahmin ediliyor. Mortgage ile emlak fiyatlarında da tırmanışın başlaması öngörülüyor. Emlakçılar, şu anda durgun olan emlak piyasasının canlılık kazanacağını ve emlak fiyatlarında yukarı yönlü bir hareketliliğin bahar aylarında başlayacağını ifade ediyor. Bankacılar ise mortgagenin mevcut haliyle yasalaşması durumunda konut kredisi ile mortgage’nin farklı olmayacağını ancak finansman açısından Türkiye’nin yeni bir modelle tanışacağını dile getiriyor. Bugün bankalar sadece sabit faizle konut kredisi kullandırırken, mortgage tüketiciye piyasa koşullarına göre değişkenlik gösteren faizi sunacak. Mevcut tasarıda vergi avantajı konusu ise ancak sistemin işlerlik kazanmasının ardından 2008 yılı sonrasında gündeme gelebilecek. TÜKETİCİNİN GÖZÜ AYDIN Yaklaşık 1.5 yıldır Türkiye ile tanışması beklenen ve her defasında ertelenerek rafa kalkan mortgage seçim öncesi yeniden hükümetin gündem maddesi oldu. Seçim öncesi yatırım olarak nitelendirilen ve bugün Meclis Genel Kurul’unda görüşülecek mortgage tüketicileri yeniden heyecanlandırdı. ’Kira öder gibi ve sahibi olma’ hayallerini süsleyen mortgage nedeniyle uzun zamandır konut sahibi olmayı bekleyen tüketicilerin sistemin işlerlik kazanmasıyla birlikte harekete geçmesi bekleniyor. Mortgage’nin Türkiye gündemine geldiği ilk günden bu yana hem tüketiciler açısından hem de emlak piyasası açısından büyük bir beklenti yarattığını dile getiren sektör temsilcileri, "Emlak piyasası mayıs ayındaki dalgalanmadan bu yana büyük bir durgunluk içinde. Ancak mortgagenin yasallaşacağı ve işlerlik kazanacağı yönündeki resmi açıklamalar, tüketilere ’gözünüz aydın’ der gibi oldu. Ancak tasarının mevcut haliyle yasalaşması tüketiciler için büyük bir avantaj sağlamayacak. Ancak emlak piyasası beklentiyle yine yükselişe geçecek ve fiyatlarda artış yaşanması bekleniyor. VERGİ AVANTAJI 2008’E Mortgage yasa tasarısında hiçbir değişikliğe gidilmediğini ve tasarının mevcut haliyle yeniden Meclis gündemine getirildiğini belirten bankacılar, vergi avantajı konusunda tüketiciye bir kolaylık sağlanmadığına dikkat çekiyor. Tasarıda kredi faizinin vergi matrahından düşülmesi ise yine 2008 yılından sonraya bırakılacak. Bu da tüketiciler açısından bugünkü konut kredisi faizlerinden bir fark yaratmayacak. 2008 yılına ertelen vergi avantajı konusunun ise bu tarihten sonra da ertelenmesine devam edileceği belirtilirken, dar gelirli tüketiciler için vergi avantajının şart olduğu ifade ediliyor. Ancak kredi veren şirketler için vergi farklı işleyecek. Buna göre bankalar, sigorta ve emeklilik şirketleri, ipotek finansman kuruluşları sermaye artırımları sırasındaki hisse senetlerinden elde ettikleri geliri banka ve sigorta muamele vergisinden muaf tutabilicek. Böylece mortgage vergi avantajında tüketiciden çok şirketlere yarayacak. FAİZİ İKİNCİL PİYASA BELİRLEYECEK Bugüne kadar mortgage ile birlikte faizlerin de yüzde 1 seviyelerine gerileyeceği beklentisi oluşurken, bankacılar, sistemin işlerlik kazanmasının ardından faizlerde büyük bir düşüş olmayacağını söylüyor. Mortgage faizlerini ikincil piyasalardaki maliyetlerin belirleyeceğine dikkat çeken bankacılar, "Mortgage ile kredi vadeleri ikincil piyasalarda alınıp satılabilecek. Böylece kredi veren şirketler uzun vadeli finansman ihtiyacına yönelik yeni bir kaynak yaratmış olacak. Ancak mortgage’nin kısa vadede faizler üzerinde büyük bir etki yaratmasını beklemiyoruz. Ancak iyimser beklentiyi önceden satın alanlar bunları fiyatlara yansıtacaktır" dedi. Mortgage nasıl işleyecek Konut sahibi olmak isteyen tüketici satın alacağı konutu belirleyecek. Tüketici bu konut için kredi veren kuruluşlara başvuracak. Kredi için tüketicin en az yüzde 25 kadar bir peşinata ihtiyacı olacak. Vadenin 30 yıla kadar olması beklenirken vadeyi ve faizi piyasa koşulları belirleyecek. Kullanılan kredi sonrasında mortgage dayalı menkul kıymet çıkartılacak ve bunlar borsada işlem görecek . Bu da kredi sağlayan kuruluşun vereceği kredi için daha maliyetli finanman bulmasını sağlayacak. Esra Sahici