Mortgage'da faiz dondurma nefes aldırdı gözler FED'de

Mortgage bankalarının da fikir olarak destek sağladığı proje, ev sahiplerinin emlaklarını aldıkları zaman ayarlanabilir olan prime kredilerinin faizlerinin bugünkü oranda beş yıl süreyle dondurulmasını öngörüyor. Sözkonusu karar tasarısı subprimezedeler için herhangi bir devlet yardımını kapsamıyor. Ayrıca tasarıda kredi kuruluşlarının yeniden finanse etme tüzüklerini değiştirmeleri konusunda da bir hüküm yok. Beyaz Saray’ın girişimiyle hazırlanan tasarının subprime kredisi alanların ancak yüzde 10’nu hedeflediği belirtiliyor. Yani bir başka deyişle sözkonusu tasarıdan ancak bugünkü faizleriyle mortgagelarını ödeyebilen, fakat faizler arttıkça mortgage’ın da yükselmesiyle birlikte zor duruma düşeceği tahmin edilen sadece yüzde 10’luk bir kesim yararlanabilecek. Tasarıyı memnuniyetle karşılayan yatırımcıların gözü yine salı günü toplanacak olan Amerikan Merkez Bankası FED’de. Analistler ise FED’İn yine bir faiz indirimine gideceğini tahmin ediyorlar. Beyaz Saray'ın planının açıklanması sonrasında mortgage kredisi veren finans kuruluşlarının borsadaki hisseleri yükselişe geçti. Ancak plana destek verenler olduğu kadar eleştirenler de bulunuyor. Financial Times gazetesinde yer alan habere göre uzmanlar anlaşmanın eve fiyatları üzerindeki baskıyı azaltacağını söylüyor ancak hukukçular da portföylerindeki kredilerin uyumlaştırılmasına karşı çıkan yatırımcıların yasal girişim başlatabilecekleri uyarısında bulunuyor. Bloomberg haber sitesinde yer alan haberde ise faiz dondurma planının bir tedavinin başka bir hastalığı tetikleyebileceği teoresini kanıtlayabileceği belirtildi. "Bir uzman "Eğer hükümet bu konunun içinen girer ve sözleşmeler değiştirilirse davalara kapı açılır" dedi. Bazı ABD'liler hükümetin bu konuya karışmaması gerektiğini söylerken, harekete geçmek için çok geç kalmış olmakla suçluyor. Temmuz ayı sonunda patlak veren küresel kredi krizinin ardından ABD’de emlak piyasalarında büyük değişiklikler gözlemlenmeye devam ediyor. Wall Street raporlarına göre ABD’de sabit oranlı mortgage'lar geçen haftadan itibaren düşüşe geçerken, icra sürecine giren evlerin sayısı yılın üçüncü çeyreğinde rekor seviyeye ulaştı. ABD’nin ilk konvansiyel mortgage destekli menkul kıymet düzenleyen firması Freddie Mac’in raporuna göre 30 yıllık sabit oranlı emlak kredilerinin ulusal ortalaması yüzde 5,96’ya kadar gerilerken, bu alanda, 2005 yılının eylül ayından bu yana en düşük seviyeye ulaşılmış oldu. 30 yıllık sabit mortgage oranları, iki hafta önce yüzde 6,10 civarındaydı ve yaklaşık bir yıldır da benzer bir seviye izliyordu. 15 yıllık sabit oranlı mortgage kredileri ise yine geçen hafta yüzde 5,84’ten yüzde 5,65’e kadar gerileyerek neredeyse üç sene önceki seviyesine geldi. Rapora göre kredi krizine büyük ölçüde sebep olan ayarlanabilir mortgage oranlarında da düşüş yaşanmaya başladı. Sözkonusu mortage oranları yüzde 5,92’den yüzde 5,75’e kadar geriledi. Mortgage piyasasında durum böyleyken Federal Emlak Finans Yönetim Kurulu’na göre ise geçen yılın eylül ayından bu yana ev fiyatları sadece yüzde 1,8’lik bir artış gösterdi. Bu da, son üç yıldır en düşük artış oranı. Wall Street analistleri bu değişim sürecindeki zinciri ise şu şekilde çıkartıyorlar: Ekim ayı içerisinde tüketici harcamalarıyla, bireysel gelirin ülke genelinde düşmesi ve ABD Hazine tahvillerindeki faizlerin de azalmasıyla beraber mortgage oranlarındaki düşüş beklenen bir gelişmeydi. Referans’ın konuştuğu ve ABD’nin en büyük emlak firmalarından biri olan Prudential şirketinin uzmanlarına göre, bu değişimin emlak piyasasına olumlu bir etkisi olması bekleniyor. Öte yandan Mortgage Bankacıları Birliği'nin bu hafta içinde yayımladığı rapor, ABD’de yaşanan kredi krizinin derinliğine dair önemli ipuçları veriyor. Birliğin raporuna göre icra sürecine giren evlerin sayısı yılın üçüncü çeyreğinde rekor seviyeye ulaşarak 1,69’a yükselirken, yine üçüncü çeyrekte evlerini icrada kaybedenlerin yüzdesi 0,78’e çıkarak yeni bir rekor kırdı. Rapora göre belki de en fazla tedirginlik yaratması gereken istatistik ise bir ayı aşan geç mortgage ödemelerinin oranının da yüzde 5,59’a kadar çıkarak son 21 yılın en yüksek seviyesini yakalamış olması. Bankacılar Birliği, bütün kredi çeşitlerinde ödeme zorluğu ya da icraya gönderilme olaylarına rastlansa da en büyük problemin yine subprime kredilerinde yaşandığını belirtiyor. Birlik, aynı zamanda subprime ayarlanabilir kredi sahiplerinin icra sürecine girme oranlarının yüzde 43 olduğuna da dikkati çekiyor.