Moody's'e göre ticari emlakta Türkiye hedef

Ancak tüm bu karmaşanın arasında ticari emlağa olan ilgide görülen artış Türkiye'nin işine yarayabilir. Uzmanlara göre ABD'de ikâmet amaçlı kullanılan evlerin finansmanında kullanılan mortgage kredilerinde yaşanan sorunların ardından bu alanda yatırım yapmaktan kaçınan uluslararası yatırımcı şimdi ofis binası, alışveriş merkezi ve oteller gibi ticari emlağa yönelmeye başladı. Ticari emlak sektörüne girmek için yabancı yatırımcıların kapıda beklediği ülkelerden biri de henüz bu alanda çok da fazla dikkat çekmeye başlamamış olan Türkiye. Referans'a konuşan kredi derecelendirme kuruluşu Moody's'in emlak finansmanı direktörü John Kriz'e göre dünya çapında birçok kurumsal yatırımcı ağustosta başlayan çalkantının ardından kendine yeni yatırım alanları aramaya başladı. "Kurumsal yatırımcıların bazıları Doğu Asya'ya, bazıları Latin Amerika'ya bazıları ise Orta ve Doğu Avrupa'daki ticari gayrimenkullere odaklanmış durumda. Ancak bu yatırımcılardan çok daha fazlası ise Türkiye gibi henüz bakir pazarlarda ticari gayrimenkul satın almak için arayışta" diyen Kriz'e göre özellikle İstanbul, kaliteli ofis binaları, iş merkezleri, otelleri ve alışveriş merkezleri ile emlak yatırımlarını büyümeye yakın piyasalarda çeşitlendirmek isteyen yabancılar için bulunmaz bir fırsat. Kriz, ticari emlak sektörünün ikâmet amaçlı emlak sektörüyle karşılaştırıldığında hâlâ sağlıklı olduğunu ve ticari emlak sektöründeki büyüme potansiyelinin devam ettiğini vurguladı. Gayrimenkul ortaklıklarının yıldızı parlayacak Getiri potansiyeli yüksek gayrimenkullere ve otel, ofis binası ya da alışveriş merkezi gibi gayrimenkul projelerine yatırım yapan gayrimenkul yatırım ortaklıkları (REIT) önümüzdeki bir sene içinde iyice dikkat çekmeye başlayacak. Kriz "Türk ekonomisinin büyümesi için ticari gayrimenkullere ihtiyacı var. Ekonomi çeşitlenirken emlağa yatırım yapmak gerekiyor. Bunu da finanse edebilmek için REIT iyi bir çözüm. REIT'ler yatırımcılar için güven sağlıyor ve likiditeyi de beraberinde getiriyor." diyor. Özellikle Avrupa'da bir çok ülkenin yeni yeni gayrimenkul yatırım ortaklığı uygulamasına başlamış durumda. Geçen sene REIT uygulamasına geçen Almanya ve İngiltere'den sonra Italya'da da REIT'ler gündeme geldi. "REIT'ler artık kamuya ait emlak varlıkları için küresel bir marka" haline gelmeye başladı diyen Kriz, "Moodys'in uluslararası gayrimenkullere ve borsaya açılmamış sektörüne yatırım yapmak isteyen yatırımcıları var, bunun en iyi yolu da REIT'e yatırım yapmaktır." şeklinde konuştu. Kriz, modern bir ekonominin en çekirdek göstergesinin de o ülkedeki gayrimenkul yatırım ortaklıkları olduğu vurguluyor. Ticari emlak sektöründe kamu sahipliği artacak Moody's'in ticari emlak sektöründeki kamu sahipliğinin artmasını beklediğini söyleyen Kriz, kamuya ait gayrimenkul yatırım ortaklıklarının diğer özel yatırım ortaklıklarına kıyasla finansman açısından çok avantajlı olduğuna dikkat çekiyor. "REIT'ler çok daha yüksek kaliteli kurumsal varlıklara yatırım yapıyor ve likidite olarak çok daha rahatlar, daha fazla fona ulaşma şansı var. Özel yatırım ortaklığı kamudan kolay kolay borçlanamaz, kendi kaynaklarını kullanmak zorundadır. Buna karşılık kamuya ait gayrimenkul yatırım ortaklıkları hem kamudan borçlanabilir, hem mortgage piyasalarından borçlanabilir, hem özel fonlara ulaşabilir, kısacası her türlü sermaye kaynağından borçlanmaya gidebilir." diyen Kriz, bu ortaklıkların kendi ülkeleri dışında yaptıkları yatırımlara da dikkat çekiyor. Gayrimenkul yatırım ortaklıkları kendilerine yurtdışı pazarlarda uzun vadede kar getirebilecek havaalanı, liman emlak yatırımları da yapıyor. Özellikle Avrupa'da kamuya ait gayrimenkul yatırımortaklıklarının bu alanlardaki yatırımları yoğun. Özel REIT'lerin finansman kaynağı kısıtlı, ancak kamu REIT'i dünya çapında her türlü sermaye kaynağına başvurabiliyor. Kriz son dönemde finansal piyasalardaki küreselleşmenin REIT'lere nasıl ansıdığı yönündeki soruyu ise şu şekilde cevaplandırdı: "Geçmişte ticari emlak sektörü yerel kaynaklar tarafından finanse ediliyor ve yerli sahipleri tarafından yöntiliyordu. Bu yüzden de o ülke içinde finans piyasası oynaklaştığı zaman, ticari emlak sektörü de oynaklaşıyordu. Ama yerel piyasanın dışında yabancı piyasalardan da borçlanılabilmesi daha geniş bir finansman imkanı yarattı. Bu da daha fazla istikrar ve daha fazla likidite sağladı. Örneğin Avrupa'daki bankalar finansman konusunda istekli değilse, kamuya ait REIT'ler Doğu Asya'daki bankalara ya da tahvil sahiplerine, Afrika'daki hisse senetlerine yönelinebiliyor."