Konutunuzu hangi değerden sigortalatabilirsiniz

Noyan Doğan'ın yazısı Uzun zamandır emlak fiyatları ile sigorta arasındaki ilişkiye değinmek istiyordum ama bir türlü fırsat bulamadım. Şu sıralar tam zamanı. Çünkü yaz ayları, genellikle konutların alınıp satıldığı dönemlerdir. Şu bir gerçek ki gerek sigortalılarda gerekse sigortalı adaylarında, emlak fiyatlarıyla sigorta konusunda ciddi kafa karışıklıkları var. Aslında bu karışıklığın nedeni, bizim ülkemizde emlak fiyatlarında bir standardın olmamasından kaynaklanıyor. Daha açık anlatımla isteyen istediği, kendi kafasına göre belirlediği fiyattan ev satmaya, birileri de o evi almaya çalışıyor. Bakarsınız, bazen aynı semtte, hatta aynı apartmanda, aynı büyüklükte iki ev satılıktır; birinin fiyatı 200 bin TL'dir, diğerininki 150 bin TL. Diyelim ki sigorta şirketine gittiniz ve "Benim evimin değeri 500 bin TL, bu değerden sigorta ettirmek istiyorum" dediniz... Şirket, Bayındırlık Bakanlığı'nın açıkladığı metrekare değerlerine bakar ve size, evinizi 500 değil ancak 300 bin TL'ye sigortalayabileceğini söyler. Evin içindeki eşyaların hırsızlığa, su basmasına ve yangında, depremde hasar görmesine karşı sigortalanması ise tamamen ayrıdır. Arsa, sigortaya konu olmaz Yok, siz illa da evinizi 500 bin TL üzerinden sigortalatma konusunda ısrar ederseniz, sigorta şirketi sigortalar ama o ev yangında kül de olsa, depremde yerle bir de olsa size dönüp ödeyeceği hasar tutarı yine Bayındırlık Bakanlığı'nın resmi verileri üzerindendir. Kısacası, o 500 bin TL'yi alamazsınız. 500 bin TL üzerinden prim ödemiş olabilirsiniz... Hasar olduğunda sigorta şirketi, resmi verilerin dışında ve ısrarınızla ödediğiniz fazla primi size iade eder. Şimdi burada biraz duralım ve sigortalıların bir türlü anlamadığı, bundan dolayı da kafalarının karıştığı noktayı izah edelim. Sigorta, sizin konutunuzun yeniden inşası için vardır. Konutun bulunduğu arsa, sigortaya konu değildir. Yani, sigorta şirketleri arsayı sigortalamaz. Eviniz yıkılsa da arsaya bir şey olmaz. Müstakil bir konutta oturuyorsanız, arsa sizindir ve yine o arsanın üzerine sigortadan aldığınız parayla ev inşa edebilirsiniz. Yok apartmanda oturuyorsanız da arsada hisseniz vardır. Zaten konutların fiyatlarının bu kadar yüksek olmasının sebebi de arsa fiyatlarının yüksekliğindendir. Banka kredisi ile alınan konutlar Gelelim bir başka konuya... Daha açık anlatımla kimsenin fazla dillendiremediği noktaya. Asıl sorun, bankadan konut kredisi kullanarak alınan evlerde. Bunu da bir örnekle anlatalım... Diyelim ki 500 bin TL'ye bir konut alacaksınız ve bunun yüzde 75'i, yani 375 bin TL'si için konut kredisi kullanacaksınız. Doğal olarak evinize bir şey olup, zor duruma düşmemeniz için sigorta yaptıracaksınız. Başka çare yok. Oysa sigorta şirketi yukarıda bahsettiğimiz nedenlerden dolayı, konutunuzu ancak 350 bin TL'ye sigortalıyor. İşte sorun da burada başlıyor. Maalesef aradaki fark sizin üzerinizde kalıyor.