Gayrimenkul alırken tatsız sürpriz yaşamayın!

Som Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Nazan Özbaydar, son dönemde ilgi gören 'teknik inceleme raporu' sayesinde, alınacak mülkün devrine engel bir durum olup olmadığını, ipotek, haciz, tedbir, kira şerhi gibi satışı son dakika riske sokabilecek olumsuzluklar bulunup bulunmadığını, satışa konu olan gayrimenkulun doğru bağımsız birim olup olmadığını, gerçek metrekaresi ve adresinin ne olduğunu, binaya kaçak ekleme yapılıp yapılmadığını belirlediklerini söylüyor.

Sayıları her yıl artan gayrimenkul değerleme firmalarının sunduğu çözümler de çeşitleniyor. Som Kurumsal Gayrimenkul Değerleme A.Ş. Genel Müdürü Nazan Özbaydar, son dönemde; gelen yoğun talepler üzerine, gayrimenkulun fiziksel ve yasal durumununu detaylı biçimde ortaya koyan 'teknik inceleme raporları' da hazırladıklarını bildirdi. Nazan Özbaydar, teknik inceleme raporunda; ilgili kurumlarda yaptıkları araştırmalar sonucunda gayrimenkulun imar durumundan, tapu bilgilerine, adresinden metrekaresine ve yapı özelliklerine kadar kullanımını ve değerini etkileyen tüm faktörleri titizlikle ortaya koyduklarını ifade ediyor.

Yatırımcının riski azalıyor

Teknik inceleme raporu ile satın alınacak mülkün devrine engel durum olup olmadığım, ipotek, haciz, tedbir, kira şerhi, irtifak hakları gibi satışı son dakika riske sokabilecek olumsuzluk bulunup bulunmadığını belirlediklerini aktaran Özbaydar, "Yapının krediye uygunluğu gibi konular önceden netleştiriliyor. Tapu kayıtlarına göre, satışa konu olan gayrimenkulun doğru bağımsız birim olup olmadığı, gerçek metrekaresi ve adresinin ne olduğu da belirleniyor" dedi. Bu raporla, mülkün ruhsat ve iskan durumunu, kat irtifakı ve kat mülkiyeti durumunu, iskan alınmasına engel durum olup olmadığını, binaya kaçak eklemeler yapılıp yapılmadığım belirlediklerini ifade eden Nazan Özbaydar şöyle devam etti:

Soru işaretleri kalkıyor

"Kira ve satış değeri dışında, satm alınmak istenen gayrimenkulle ilgili tüm teknik ve yasal soru işaretlerini ortadan kaldıran teknik inceleme raporu, satm alacağı mülkle ilgili tatsız sürprizlerle karşılaşmak istemeyen bireysel ve kurumsal alıcılar tarafından yoğun olarak talep ediliyor. Bu, yeni bir ürün... Daha önce yapılıyordu, ancak adını koymamıştık. Talep gelince yeni bir şablon yapıyoruz. Değer vermeden, fiziksel durumu öğreniyoruz. Bir yer alıyorsunuz, ne ödeyeceğinizi siz biliyorsunuz, ama ne sorunlar yaşayacağınızı biz araştırıyoruz."

Yeşil alan mı değil mi

Emlak alanların genelde ne tür risklerle karşılacağını bilmediğim ifade eden Nazan Özbaydar, "İmar planında alacağınız yerin durumu ne? Bina bir nedenle yıkılırsa, yerine ne yapılabilir? Yarın depremde yıkılırsa, yeşil alanda kalabilir mi? Yol genişletme çalışması var mı? İmar planı okuması bilmeyen, bunları bilemez. 5 yıl sonra binamz yıkılınca, elinizde sadece yeşil alan arsa payı kalabilir. Bu yüzden teknik inceleme raporu önemli" ifadelerini kullanıyor. Özbaydar, yığma binalarda konut kredisi kullandırılmadığını hatırlatıp "Binanın yığma mı, betonarme mi olduğunu herkes bilemez. Krediye uygun veya değil gibi rapor hazırlamıyoruz. Değer vermediğimiz durumlar da var. Mesela kamulaştırma kararı varsa, el değiştiremez. Eviniz kat irtifakı kurulurken aynı katta farklı daire gösterilmiş olabilir" uyanlarını da yaptı.

Bankalar emlak zengini olur mu

SOM Gayrimenkul değerleme Genel Müdürü Nazarı Özbaydar, kredi borcunu ödeyemeyen vatandaşlar yüzünden banklarrın emlak zengini olacağı yönünde zaman zaman ortaya atılan iddialarla ilgili de şu bilgileri verdi: "Bankaların gayrimenkul zengini olabileceğini söyleyenler her dönem var. Fakat, ben değerleme yönünden bakacağım. Değerleme şirketi yeterli nitelikte değilse, bankaları çok ciddi zararlara uğratabilir. Bankaların elinde ciddi gayrimenkul stoğu ortaya çıkabilir. Riske atmamak için işini bilen lisanslı gayrimenkul değerleme şirketleri ile çalışılmalı.

Yemiyor-içmiyor borcumuzu ödüyoruz

Benim gözlemlediğim kadarıyla bankaların satışa çıkardığı gayrimenkullerde ciddi artış yok. Çalıştığımız bankalardan ciddi şikayet duymuyorum. Zaten insanımız yemiyor-iç-miyor, mortgage kredisini ödüyor. Biz, Som Gayrimenkul Değerleme olarak 5 banka ile çalışıyoruz. Kurumsal olarak müşterilerimiz var. Gizlilik anlaşmaları yapıyoruz. Bizim bir yazılımımız var. Talepleri internet üzerinden alıyoruz, orada 2 bine yakın kayıtlı müşterimiz var. Bir şirketten 4-5 kişi olabilir. Bireyseller de bu sayıya dahil. Bu, 2 bin rapor anlamına gelmez. 1 kişi 50 iş yaptırmış olabilir."