Konut Kredisi Stokundaki Büyüme Yıl Sonuna %4'ün Altında Kalır

Cari açığı azaltmak ve ekonomiyi soğutmak amacıyla alınan önlemler, ikinci çeyrek büyümesini yüzde 2.9’a kadar çekti. Bu ‘sert fren’den en çok etkilenen ise inşaat sektörü oldu. İkinci çeyrek büyümesi yüzde 0.4’e inen inşaatta hem yatırımlar hem de talep azaldı.

Hükümetin 2010 yılının son çeyreğinden itibaren cari açığı azaltmak ve ekonomiyi soğutmak amacıyla aldığı önlemler, 2011’de büyümeyi yavaşlatsa da asıl etki 2012 yılında görüldü. Türkiye İstatistik Kurumu’nun önceki gün açıkladığı yüzde 2.9’luk ikinci çeyrek büyümesi beklentilerin de altında gerçekleşince ‘frene fazla mı basıldı’ yorumları yapılırken, Merkez Bankası’nın faiz koridorunun üst bandını düşürmesi beklentileri de güçlendi. Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan’ın da “İhtiyatlı olalım derken, fren balataları sıyrılmaya başladı” sözleriyle ifade ettiği sert fren, en çok inşaat sektörünü etkiledi. Geçen yılı yüzde 11.3 büyüme ile kapatan inşaatın, çeyrek büyümesi yüzde 0.4’e kadar indi. Sektördeki bu iniş, hem talep hem de arzın gerilemesine bağlanırken, son çeyrekte yeniden toparlanma bekleniyor. Bunu da, Eylül itibariyle yatırımlara yeniden başlanması ve Afet Yasası’nın uygulamaya geçmesi sağlayacak.

2011’de Yumuşak İniş

Ekonominin lokomotif sektörlerinden biri olan inşaat, büyümede de önemli rol oynuyor. Genellikle ekonominin büyümesinden 4-5 kat daha hızlı büyüyen inşaat sektörü, rakamlar eksiye döndüğünde de 4-5 kat daha hızlı küçülüyor. 2009’daki krizin ardından 2010 yılında yeniden yükselişe geçen inşaat sektöründe, 2011’de ‘yumuşak iniş’ başlamıştı. Ancak 2012’nin ilk ve ikinci çeyreğinde gelen tek haneli büyümelerle sektör, beklenenden de fazla küçülmeye başladı. Büyüme oranının ikinci çeyrekte yüzde 0.4’e düşmesinde hem mevsimsel etkilerin hem de sektöre yönelik belirsizliklerin etkisi büyük. Yaz aylarında iş hacmi düşen sektöre bir de yeni düzenlemelerin belirsizliği eklenince, hem arz hem de talep azaldı. Öte yandan, hem kamunun hem de özel sektörün yatırımları beklemeye geçti.

Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) Başkanı Işık Gökkaya, şu bilgileri verdi: “Belirsizliğin sebebi kademeli KDV uygulaması. Vergilerin yükselecek olması yatırımcıları tedirgin etti. Konut kredisi stokunun 5 aylık süreçte yüzde 4 büyümesi de etkili oldu. Soğutma çalışmalarından sektörümüz önemli ölçüde etkilenmiş oldu. Yılsonunda yüzde 5-7 büyüme bekliyorduk. Ancak büyüme yüzde 4’ün de altında kalacak. İlk yarıdaki yüzde 1.5’u daha yukarıları çekmek zor gibi görünüyor. Sektörde daralmanın çok net olduğunu görüyoruz. Yalnızca özel sektörün değil, kamunun da yatırımları düştü. Yatırımcı önünü net göremediği için yatırımları durdurdu. Afet Yasası’nın uygulanması sektöre moral olabilir ancak konut kredisi faiz oranları da yüzde 1’e düşmeli.”

Son Çeyrekte Toparlanır

İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Başkanı Nazmi Durbakayım, şöyle konuştu: “Ramazan ayının yazın ortasına denk gelmesi sektörü etkiledi. KDV yönetmeliği ile ilgili belirsizlikler de var. Afet Yasası uygulamaya geçemedi. Kentsel dönüşümle şehrin ortasında yeni proje imkanı doğacak. Birçok kişi şehir merkezindeki projeler için konut alma talebini öteledi ve beklemeye geçti. Mütekabiliyet Yasası’nda yan şartlar oluşmadı. Ancak, düşüşün hızlanacağını düşünmüyorum. Son çeyrekte yaşanacak toparlanma ile 2013’ün ilk yarısında yüksek ivme görebiliriz.”

KDV Oranlarındaki Belirsizlik Giderilmeli

Konut Yatırımcıları ve Geliştiricileri Derneği (KONUTDER) Başkanı Ömer Faruk Çelik, “Konut kredisi dip noktalarda. BDDK düzenlemesinden dolayı kredi verme oranı azaldı. KDV’lerle ilgili düzenleme bekliyor. Üçüncü çeyrekte de düşmeye devam ederse, sektör toparlanamaz” diye konuştu.

Son Çeyrekte En İyi Performans Yaşanmalı

Dumankaya Yönetim Kurulu Üyesi Ali Dumankaya, hükümetin piyasayı soğutmak için yaptığı çalışmaların etkisinin ikinci çeyrekte görüldüğünü ifade ederek, “Yüzde 2.9 dengeli bir büyüme. Kentsel dönüşüm, mütekabiliyetin sektörü hareketlendirmesini bekliyoruz. Yılın son çeyreği en iyi çeyrek olacaktır” dedi.