Konut Kredisi Kriterleri Yeniden Düzenlemeli
Ekim’de bir önceki yılın aynı ayına göre %525 artış gösteren kredili konut satışları, 2’nci elde yoğunlaştı. Konut üreticileri, bankaların konut kredisi kullanım kriterlerini yeniden düzenlenmesini talep ediyor.
Merkez Bankası'nın ardı ardına yaptığı faiz indirimleriyle hem kamu bankalarında hem de bazı özel bankalarda %1'in altına düşen konut kredi faizleri konut piyasasını hareketlendirdi. Konut satışları, Ağustos'ta %5.1, Eylül'de %15.4 oranında yıllık artış gösterdi. Kredili konut satışları ise Ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %525 artarak 50.411 adet oldu.
Konut sektörünün temsilcileri, son dönemdeki satışların yeni konutlardan çok ikinci el konutlarda yoğunlaştığını belirtiyor. İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Yönetim Kurulu Başkanı Nazmi Durbakayım, ipotekli satışların toplam satışlar içindeki payı %23,64 seviyesinde olduğunu belirterek, bu satışların hala 2013'ten 2018'e kadar geçen süre içinde %33 olan yıllık ortalamanın çok altında kaldığını söyledi. Dikkat çekici bir diğer noktanın ise kullandırılan konut kredilerinin ikinci el satışlarda yoğunlaşmaya başlaması olduğunu ifade eden Durbakayım, 2013 ile 2018 arasındaki 6 yıllık sürede, yeni konut satışlarında %44 -45 oranında gerçekleşen kredili konut satış oranının bu yıl %34,93'e gerilediğini anlattı. Durbakayım, ikinci elde kullanılan konut kredisi oranının ise söz konusu süre içinde %55'ten %65'e yükseldiğini vurguladı.
Kredi Kullandırımı Zorlaştı
Bu durumun en büyük nedeninin, bankaların kredi kullandırma kriterlerindeki değişiklik olduğunu ifade eden Durbakayım, "Bankalar önceki yıllarda devam eden projelerden konut almak isteyenlere daha kolay kredi kullandırırken, bu yıl şartları daha da zorlaştırdılar. İkinci el satışlarda sağlanan kredi verme esnekliği, birinci el satışlarda tam tersine biraz daha katılaştı" diye konuştu. Faiz indirimlerinin satışlara yansıyabilmesi için kredi talep eden alıcıların, bankalar tarafından geri çevrilmemesi gerektiğini kaydeden Durbakayım, "Özel bankaların piyasa şartlarına bağlı olarak müşterilerin bozulan kredibiletelerini gözden geçirip revize etmelerini bekliyoruz" dedi.
Endeksa Pazarlama ve Satış Grubu Başkanı Aylin Daylan da Ekim'de ipotekli konut satışlarındaki %525'lik yıllık artışa rağmen yeni konut satışlarında yıllık %33'lük bir düşüş olduğuna dikkat çekti. İkinci el satışların ise geçen yılın aynı ayına göre %29 arttığını dile getiren Daylan, 2019'un ilk 10 ayında ise kredili satış oranının %25 olarak gerçekleştiğini anlattı.
Satışta Fiyatta Arttı
2019 yılı Ekim ayında İzmir'deki konut satışı geçen yılın aynı ayına göre %21.5 oranında artarak 9.012 oldu. Endeksa verilerine göre, kentte, konut satış fiyatları %0.14, kira fiyatları ise %0.6 artış gösterirken ortalama konut metrekare satış fiyatı 2.880 lira ortalama konut fiyatı 345.600 lira, ortalama kira 1.452 lira konut yatırımının geri dönüş süresi ise 20 yıl oldu.