Konut kredileri daralıyor

Merkez Bankası, "banka kredilerinin eğilimlerinin izlenmesi ve değerlendirilmesi" amacıyla sektör toplam kredilerinin yüzde 80’inden fazlasını sağlayan 16 banka arasında yaptığı "Banka Kredileri Eğilim Anketinin" sonuçlarını açıkladı. Bireysel kredilere uygulanan standartların sıkılaştırılması yönünde geçen dönemde başlayan eğilim, tüm kredi türlerinde bu dönemde de sürdü. Gelecek döneme ilişkin beklenti ise, taşıt kredileri ve diğer bireysel kredilerde sıkılaştırmanın artarak devam edeceği ancak konut kredilerinde değiştirilmeyeceği yönünde oldu. Bankaların konut ve taşıt alım kredilerine uyguladıkları standartları etkileyen faktörler incelendiğinde, geçen dönemde olduğu gibi bu dönemde de gevşetilme yönünde etkisi olan hiçbir faktör bulunmadığı göze çarptı. Diğer bireysel kredilerde ise bankaları standartları gevşetmeye yönelten tek faktör rekabet baskısı oldu. Bireysel kredilerin üç türünde de standartların sıkılaştırılması yönünde etkisi olan en önemli etken, genel ekonomik faaliyetlere ilişkin beklentiler. Konut kredilerinde sıkılaştırma yönünde ikinci önemli etkeni, emlak piyasasına ilişkin beklentiler oluşturdu. Kredilere uygulanan koşulların bu dönemde ağırlaştırıldığı, konut kredilerine uygulanan koşul ve kuralların sıkılaştırılmaya başlandığı gözlendi. Taşıt kredilerinde gevşetilen tek koşul vade oldu, faiz dışında alınan ücret ve komisyonlar tüm kredi türlerinde oldukça artırıldı. Bankaların taşıt kredilerinde ilk kez geçen dönemde artırdıkları daha riskli krediler üzerindeki kar marjını, bu dönemde de konut ve diğer bireysel krediler için artırmaya başladıkları dikkati çekti. Konut kredisinde daralma sürüyor Konut ve taşıt kredileri talebinde 2008 yılının ilk çeyreğinde başlayan daralma bu dönemde de sürdü. Ancak taşıt kredileri talebindeki düşüş yavaşladı, konut kredilerinde ters yönde bir ivmeyle talepteki daralma hayli hızlandı. Talepteki söz konusu gelişmeye, "hem konut hem de taşıt kredileri talebini etkileyen en önemli faktörün beklentiler olması" ve "konut piyasasına ilişkin beklentilerin talebi daraltıcı, taşıt piyasasına ilişkin beklentilerin talebi artırıcı yönde gelişiyor olması" zemin yarattı. Temmuz-Eylül 2008 dönemi için bankalar, konut kredileri talebinin aynı hızla daralacağını, taşıt kredileri talebindeki daralmanın yavaşlayacağını ve diğer bireysel krediler için talep artışı olmakla birlikte artış hızının duracağını öngördü.