Konut inşa edenlere KDV’de iade işkencesi

Şükrü Kızılot

İnşaatçı perişan olunca, bu inşaat malzemesi satanlara da yansıyor. Daha ötesi, parasını ödeyip konut alanları da konutların teslimi yönünden olumsuz yönde etkileyebiliyor. OLAY NE? Öncelikle, bilmeyenler için konuyu basit bir şekilde açıklayalım.

Konut inşa eden firmalar; demir, kum, çimento, kereste, kalorifer radyatörü, kazanı, cam, fayans, batarya, parke gibi inşaat malzemelerini, yüzde 18 KDV ödeyerek alıyorlar. Taşeron olarak çalıştırdıkları; hafriyatçı, kalıpçı, tesisatçı, sıvacı ve boyacıya yaptıkları ödeme de yüzde 18 KDV’ye tabi. Buna karşılık, net alanı 150 metrekarenin (yani brüt alanı yaklaşık 200 metrekarenin) altında olan konutları satarken, yüzde 1 oranında KDV tahsil ediyorlar. Başka bir anlatımla, alırken yüzde 18 ödüyor satarken yüzde 1 KDV ile satıyorlar. Böyle olunca, ödedikleri KDV’nin büyük bir kısmını indiremiyorlar.

Maliye’den alacaklı çıkıyorlar. KDV Kanunu’nun 29. maddesi, aradaki farkın iadesine olanak sağlıyor. Şimdi diyeceksiniz ki "Ne güzel, fazla ödenen KDV’yi de Maliye inşaatçıya iade ediyormuş. O halde sorun yok." Hayır, kazın ayağı hiç de öyle değil. Ortada ciddi bir sorun var.

SORUN NEREDE?

Sorun, KDV’nin iadesi için yıllar geçmesi ile ilgili... Onu da açıklayalım. İnşaat firması mimari projeyi ve diğer projeleri çizdiriyor ve "Bismillah" deyip, hafriyata başlıyor. Bu arada, yüzde 18 KDV’leri de ödemeye başlıyor. Ardından, demir, çimento, kum, kereste vs. alıyor yine yüzde 18 KDV ödüyor. Bir yandan inşaat, diğer yandan da malzeme alımları ve yüzde 18 KDV ödemeleri devam ediyor.

Bu arada proje üzerinden "kat irtifaklı arsa tapusu" vermek suretiyle, konut satsa bile, yüzde 1 (net alanı 150 metrekare ve daha fazla ise yüzde 18) KDV’yi tahsil edemiyor. Nedenine gelince, KDV yönünden vergiyi doğuran olay, konutun tesliminde oluyor. Başka bir anlatımla, daire ya da dükkan alıcısının, KDV’yi bağımsız bölümün tesliminde ödemesi gerekiyor. Çünkü, KDV Kanunu böyle diyor. Böyle olunca, inşaat firması inşaatın devam ettiği yıllar boyunca yüzde 18 KDV ödüyor.

İnşaat tamamlanıp, alıcıya teslim aşamasına geldiğinde, faturasını kesip yüzde 1 KDV’yi (net alanı 150 metrekare ve daha büyük olan konutlarda ve işyerlerinde yüzde 18 KDV’yi), tahsil edebiliyor. Bundan sonra da yani inşaata başladığında itibaren 3-4 yıl, bazı durumlarda 5-6 yıl sonra KDV iadesini talep etmeye hak kazanıyor!.. ÇÖZÜM NE? Çözüm yolu belli; İnşaat firması "Anasının ak sütü gibi helal olan KDV iadesini" iade olarak almak için, yıllarca bekletilmez.

Her üç ayda bir, indirilecek KDV’nin yüzde 75-80’i "avans olarak" iade edilir. Kalan kısım da inşaat bitip, daireler satılınca iade edilir. Olur, biter... Evet... Olay bu kadar basit. Bir başka formül de indirilecek KDV’nin, firmanın vergi ve sigorta ödemelerinden mahsubu olabilir. Türkiye ekonomisinin lokomotifi olan inşaat sektörüne karşı duyarlı olmak gerekiyor.

Bir kez daha belirtelim; inşaat sektörü Türkiye ekonomisinin üçte birini doğrudan, üçte birini de dolaylı olarak ilgilendiriyor. Bu nedenle, sektördeki durgunluk ya da canlılık, ekonomiye aynen yansıyor. Konut satışlarındaki KDV’nin, üç ayda bir iade edilmesi yönünde düzenlemenin, acilen yapılmasında yarar var...