Katılım Bankalarının Kredi Kullandırım Payı Azaldı
Kamu katılım bankalarının da sektöre girmesi ile büyüyen katılım bankacılığı sistemi 2019 yılında mevduat hacminde büyürken toplam kredi kullandırım payı içinde geriledi.
Dünya Gazetesi’nden Talip Aktaş yazısında katılım bankacılığı sistemi ve katılım bankalarının mevduat ve kredi hacmindeki payını ele aldı. Aktaş’ın yazısı şu şekilde;
Türkiye, “faizsiz bankacılık” sistemiyle 1985 yılında tanıştı. Aynı yıl, o dönemdeki adıyla iki “özel finans kurumu” faaliyete başladı. İzleyen yıllarda yeni kuruluş, birleşme ve devirler yaşanmakla birlikte bu bankaların sayısı dört adetle sınırlı kaldı. Faaliyetlerinin 10 yıllık döneminde, katılım bankalarının toplam bankacılık sektörü içindeki payı %4-5 arası oranla görece düşük seviyede seyretti.
Adı “katılım bankası” olarak değiştirilen kurumlardan biri 2015'te tasfiye edildi. İkisi aynı yıl, biri de 2019’da olmak üzere izleyen dört yılda tamamı kamu sermayeli olmak üzere üç kurum daha kuruldu. Kamu sermayesinin girmesi ve sayının artmasıyla, faizsiz bankacılık sektörünün büyümesi de ivme kazandı. Katılım bankalarının bankacılık sektöründeki payı 2018 yılında %5'i, 2019'da da %6'yı aştı. Sektör temsilcilerine göre 2025 yılı için hedef %15... Aktif büyüklüğü bakımından bu hedefe ulaşılıp ulaşılamayacağını kestirmek zor. Ancak bilanço verileri, faizsiz bankacılık yapan kurumların döviz mevduatındaki payını kısa süre içinde %15'e çıkarmalarının çok da zor olmadığına işaret ediyor. Veriler dikkat çekici… Katılım bankalarının 2010 yılında %6 seviyesinde bulunan döviz mevduatındaki payının 2019 yılında %10'a dayandığı görülüyor.
Toplam mevduattaki payını son 10 yılda %5,5'ten %8,5'e çıkaran katılım bankaları, bu artışı büyük ölçüde döviz mevduatındaki büyümeden sağladı. Döviz mevduatının TL mevduata oranı da kur şokunun yaşandığı 2018 yılı Haziran ayının ardından %175'e ulaşarak (bankacılık sektörü toplamının 68,4 puan üzerinde) tarihi rekor seviyesini gördü.
Ağırlığı döviz mevduatından olmak üzere bankacılık sektörünün toplam mevduatı içindeki payını 3 puan artıran katılım bankaları, kredilerdeki pay artışında ise benzer bir performans sergileyemedi. Hatta 10 yıl önce %5,9 seviyesinde bulunan toplam kredilerdeki payı 2019'da %5,1'e geriledi.