Dikkat!.. Kredili işlemler kilitlenebilir

Konut kredisi kullandıracak Bankacılık/Finans sektörü dikkat!.. Yeni Tapu Kadastro Programı, Mortgage işlemlerinde sıkıntı yaratabilir. En büyük sıkıntı, Mortgage kredilerinde, Bankacılık/Finans sektörü ve satıcılarda olabilir. Kredili Gayrimenkul satışında meydana gelebilecek sorunlar, özellikle satıcı durumundaki şirket veya kişilerin mağduriyeti’ne yol açabilir. Takbis projesi altında pilot tapularda uygulamaya başlanan sistemden önce kredili satış uygulamaları "Tapu"da aşağıdaki şekilde gerçekleşmekte idi: Banka kredili satışlarda müşteriye satış ve bankanın ipotek tesis işlemi aynı anda ve peşpeşe yevmiye no’su verilerek yapılmaktaydı. Şöyle ki : " Alıcı ve satıcı arasındaki akit yapılmakta ve sattınız , paranızı aldınız mı? Sorusu tapudaki yetkili tarafından sorulduğunda satıcı: ’evet sattım , paramı aldım’ diyor ve imzalar atılıyor’du. Aynı anda yetkili memur alıcıya dönüp, bu aldığınız gayrimenkulü ..... bankasından aldığınız krediye istinaden ipotek etmeyi kabul ediyor musunuz? Sorusuna, ’evet ipotek ediyorum’ ve aynı anda bankacı yanında getirdiği çek veya nakit parayı gayrimenkulü satan kişiye takdim ediyordu ve aynı anda 2 yevmiye peşpeşe alınıp, işlem risksiz olarak tamamlanıyor, satıcı parasını alıyor, alıcı tapusunu alıyor, Bankada ipoteğini koyduğu için ödemesini yapıyordu." Sistem e-devlet modeli altında tapu devirlerinde "alım/satım/ipotek" onay merkezini Ankara olarak işlem onaylarını elektronik ortamda verilmeye başladı. Bu sistemde Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından uygulamaya başlanan Ankara’dan direkt işlem, yevmiye verme işlemi, TAKBİS (Tapu Kadastro Bilgi İşlem Servisi) doğrultusunda ve özel online hattından tapudaki işlemlerin tamamına yevmiye numarası verilmektedir. (Saat: 8:30-12:00 ve 13:00-14:30) Yeni Uygulama: "Satıcı ve alıcıya ait bilgiler ve evraklar sisteme giriş yapılıyor. Giriş yapılan bilgiler ve evraklara göre sistem evrakı hazırlıyor alıcı ve satıcının imzasına sunuyor. (Satıcıya sattım paramın tamamını aldım) (Alıcıya da aldım paramı ödedim) şeklinde imzalatılıp imza tamamlandıktan sonra tapu yetkilisi tarafından işlem bitmiştir şeklinde giriş yapılıyor ve yevmiye numarası Ankara’dan veriliyor. Dolayısı ile satıcı parasını almadan imza atmış oluyor. Sistem satış işlemi bitmeden ve alıcı adına tescilini bitirmeden aynı gayrimenkulde ipotek işlemi başlanmasına müsaade etmiyor. Satış işlemi bitip, tapuyu aldıktan sonra sistem bankanın ipotek tesis etmesine müsaade ediyor, banka ipoteği, tesis ettikten sonra, ancak çek veya nakit olarak ödemeyi satıcıya yapıyor." Bu Sırada Satıcının riskleri: 1) Parasını almadığı için haciz gibi yeni mal sahibine gelebilecek takyidatlara karşı hiçbir güvencesi yok. 2) İpotek tesisine kadar sistemde oluşabilecek arıza gibi nedenlerden dolayı yaşanacak gecikme esnasında veya normal süreçte, tapu alıcıya geçtiği için haciz gelebilir, alıcının başına ölüm gibi sorunların gelmesi durumunda satıcı parasını almadan imza attığı için mağdur olabilecek. Üzerinde takyidat/şerh (banka ipoteği) bulunan gayrimenkullerin devrinde de bu tarz sorunlarla karşı karşıya gelinecektir. Bu işlemin taraflar arasında tapu devri ve eş zamanlı banka tarafından ipotek tesisini gerekli kılmaktadır. Takbis uygulamasında satıcının, alıcıya ve bankaya güvenerek kademeli işlemlerle devri ve ipotek işlemlerini sonlandırması zorunluluğu gözükmektedir. Bu uygulamaya şirketleri satıcıları ve dolaysı ile banka, finans sektörünü zorlayacaktır. Takbis Sistemi uygulamalarında kredili işlemlerde satıcıların çekincelerinden dolayı sorunlar yaşanabileceğini düşünüyorum. Bu durumla ilgili olarak acil Bankalar Birliği’nin, bankacılık/finans sistemi ve mortgage firmalarının TAKBİS sistemini inceleyerek, uygulamadaki tıkanıklıkları gidermeleri veya çözüm yolları üretmeleri gerekmektedir.