Bütçe Eylül Ayında 17.7 Milyar Açık Verdi

Hazine ve Maliye Bakanlığı, Eylül 2019'a ilişkin bütçe uygulama sonuçlarını açıkladı. Buna göre, eylülde bütçe gelirleri geçen yılın aynı ayına göre %3,3 artarak 63,1 milyar lira, bütçe giderleri de %20,5 artışla 80,8 milyar lira oldu.

Ocak-eylül döneminde bütçe gelirleri, geçen yılın aynı dönemine göre %19,6 yükselerek 653,8 milyar lira, bütçe giderleri de %22,5 artarak 739,6 milyar lira olarak kayıtlara geçti. Böylece, merkezi yönetim bütçesi eylül ayında 17,7 milyar lira, ocak-eylül döneminde ise 85,8 milyar lira açık verdi.

Geçen yıl eylülde bütçede yaklaşık 4 milyar 252 milyon lira faiz dışı fazla verilirken, bu yılın aynı ayında 5 milyar 554 milyon liralık faiz dışı fazla oluştu.

Merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen toplam 960 milyar 976 milyon liralık ödenekten geçen ay 80 milyar 814 milyon lira harcama yapıldı. Geçen yılın aynı ayında bu rakam 67 milyar 46 milyon lira olmuştu.

Geçen ay faiz hariç bütçe giderleri için öngörülen toplam 843 milyar 659 milyon lira ödeneğin %8,1'i kullanılarak 68 milyar 656 milyon lira harcandı. Eylülde personel giderleri, geçen yılın aynı ayına göre %20,8 artarak 21 milyar 528 milyon lira olarak gerçekleşti. Personel giderleri için bütçede öngörülen 247 milyar 303 milyon lira ödeneğin %8,7'si kullanıldı.

Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri eylülde geçen yılın aynı ayına göre %24,6 artarak 3 milyar 601 milyon lira oldu ve bütçede öngörülen 43 milyar 375 milyon lira ödeneğin %8,3'ü harcandı.

Mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 67 milyar 551 milyon liralık ödeneğin %7,5'i geçen ay kullanıldı. Söz konusu ayda mal ve hizmet alımı gideri, geçen yılın aynı ayına göre binde 6 azalışla 5 milyar 54 milyon lira olarak gerçekleşti.

Cari transferler geçen ay Eylül 2018'e göre %34,5 artarak 32 milyar 374 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 391 milyar 337 milyon lira ödeneğin %8,3'ü harcandı. Söz konusu ayda, sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için 15 milyar 48 milyon lira transfer yapıldı.

Sosyal güvenlik primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Hazine tarafından ödenmesi amacıyla yapılan transfer tutarı ise 2 milyar 67 milyon lira olarak kayıtlara geçti.

Cari transferler içinde yer alan tarımsal destekleme ödemeleri 364 milyon lira, mahalli idare payları 7 milyar 764 milyon lira olarak gerçekleşti.

Eylülde 3 milyar 876 milyon lira sermaye gideri oluşurken, 606 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri ise 1 milyar 619 milyon lira oldu. Faiz giderleri eylülde geçen yılın aynı ayına göre %19 artarak 12 milyar 158 milyon lira olarak kayıtlara geçti.

Bütçe Gelirleri

Geçen yılın eylül ayında 61 milyar 83 milyon lira olan bütçe geliri, bu yılın aynı ayında %3,3 artarak 63 milyar 102 milyon lira olarak gerçekleşti. Bu dönemde vergi gelirleri tahsilatı %6,8 artışla 52 milyar 607 milyon lira oldu.

Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri eylülde geçen yılın aynı ayına kıyasla %13 azalarak 8 milyar 375 milyon lira olarak hesaplandı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri geçen ay 1 milyar 722 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 397 milyon lira olarak kaydedildi.

Vergi türleri itibarıyla gerçekleşmelere bakıldığında, eylülde geçen yılın aynı ayına göre, özel tüketim vergisi %43,8, harçlar %20,5, dahilde alınan katma değer vergisi %15,7, gelir vergisi %11,3 ve damga vergisi %3 artarken, kurumlar vergisi %58,5, ithalde alınan katma değer vergisi %22,2 ve banka ve sigorta muameleleri vergisi binde 4 azaldı. Diğer vergiler tahsilatı ise %1,5 arttı.