Beş Konut’tan Biri Boşta
Çin'de turizm sektörü için bir fırsat haline gelen ‘Hayalet Şehirler’ ünlendi. Şehirler siyasetçiler için ise kabusa dönüşmüş durumda. Yeni bir araştırma, Çin’deki 5 konuttan 1’inin konut piyasasındaki spekülasyonlar ve yüksek fiyatlar nedeniyle boş kaldığını gösteriyor.
Çin'in 'hayalet şehirleri' -çok fazla sayıda boş konutun olduğu yerleşim yerleri- dünya çapında ünlendi. Teksas A&M Üniversitesi'nden ekonomi profesörü Gan Li ülke çapında binlerce araştırmacı aracılığıyla bir çalışma yaptı. Araştırmaya göre, Çin'de şehirlerdeki konutların %20'sinden fazlası boş.
Bu araştırmaya göre, boş konutların çoğu halihazırda ev sahibi olanlara ait. Li ve ekibi konut piyasasındaki spekülasyonların milyonlarca insanı ev sahibi olmaktan alıkoyduğunu da keşfetti.
Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) verilerine göre, fiyat-gelir oranı açısından değerlendirildiğinde, dünyanın en pahalı konut piyasasına sahip 10 şehrinden 7'si Çin'de. Ga Li bu verilerden, "konut piyasasına girmek isteyen bireylerin ve ailelerinin istek ve becerilerinin sınırlı olduğu" sonucuna varıyor.
Araştırmanın son haline göre, 2013 yılının ilk çeyreğinde ilk kez ev sahibi olanların oranı %48 iken, bir sonraki yılın aynı döneminde bu oran %20'ye düştü.
Konut Almak Daha Güvenli
Çin'deki yatırımcılar paralarını ülkenin kırılgan borsasına yatırmak yerine konuta yatırmayı daha güvenli buluyorlar. Pek çok aile çocuklarına yardımcı olmak için konut alıyor. Ev sahibi olmak, evlilik sürecinde aileler arasında gündeme gelen konulardan biri.
Son birkaç yılda Çinli politikacılar bu eğilimi engellemeye çalıştılar. Hatta Devlet Başkanı Şi Jinping, "Evler içinde yaşamak için, spekülasyon yapmak için değil" dedi.
Başta zenginler olmak üzere ev sahiplerinin karşı çıktığı gelir vergisi yasa taslağı, Mayıs ayında gelecek 5 yılın önceliklerinden biri olarak belirlendi. Hükümet gelecekteki vergilendirme sisteminin bir parçası olarak toprak sahipliğine dair ulusal bir veritabanını kullanıma soktu.
Yetkililer ne yaparsa yapsınlar, çok dikkatli olmak zorundalar. Çin'in Gayri Safi Yurt İçi Hasılası'nın (GSYH) 5'te 1'inin konut piyasasına bağlı olduğu tahmin ediliyor ve korku ortamı krize yol açabilir.
Gelir Vergisi Gelirse Satılacak
Financial Times'ın bağımsız araştırma kuruluşu tarafından yapılan bir anketine göre, şehirlerde yaşayan ve en az bir boş ev sahibi olanların %20'sinden fazlası, gelir vergisi getirilmesi halinde evlerini satacaklarını söylüyor.
Konutları satmaya yönelik hızlı bir eğilim, fiyatların düşmesine ve ciddi sorunlara yol açabilir. Ga Li geçen yıl yazdığı bir makalede, "Hükümetteki bilgi sahibi ekonomistlere göre, gelir vergisi getirilmesi konusunda çok uzun zamandır bir fikir birliği var" diyor: "Endişenin nedeni ise siyasi. Kimse konut balonunu patlatmakla suçlanmak istemiyor."