Batık Kredilerde Artış Hızlandı

Bankaların batık kredi gerilimi her geçen gün artıyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) günlük bankacılık sektörü raporuna göre, takipteki alacaklar 29 Ağustos itibarıyla 78 milyar 977 milyon liraya ulaştı. 29 Haziran'da biten haftada batık kredi hacmi 3.7 milyar liralık bir sıçrama ile haftalık bazda değerlendirildiğinde 15 yılın en büyük yükselişini gerçekleşti. Bu tarihten itibaren ise adeta ipin ucu kaçtı. Temmuz ayındaki artış 3.6 milyar lirayı, ağustos ayındaki artış ise 2.8 milyar lirayı buldu. Batık kredi hacminde Ocak-Ağustos 2018 döneminde %24 (15.3 milyar TL) artış gerçekleşti. 15.3 milyar TL'ye ulaşan sekiz aylık artışın 6.4 milyar lirası son iki ayda gerçekleşti. Bu hızla giderse yıl sonunda batık kredi hacmindeki artış %35'i bulabilir.

Krediler Satılacak

Geçtiğimiz yılın tamamında ise batık kredi hacmi %9.9 (5.7 milyar TL) artış göstermişti. Diğer yandan bankalar yılbaşından bu yana 3.5 milyar TL seviyesindeki alacağı varlık yönetim şirketlerine sattı. Bankaların yıl içerisinde yarım kalmış inşaat projeleri dahil inşaat kredilerinde takibe düşen 1 milyar liralık krediyi satması bekleniyor. Batık krediler artarken icra yoluyla bankalara geçen arsa, işyeri konut sayısı da günden güne artıyor. Takibe alınan krediler incelediğinde ticari kredilerin alarm verdiği görülüyor. Kur şoku ile ödeme güçlüğü yaşayan, artan maliyetler nedeniyle üretim yapamaz hale gelen ticari işletmelerde batık hızla büyüyor. Ticari kedilerde yılbaşından bu yana batık tutarı %23.4 artarak 18 milyar lirayı aştı. Kurumsal kredi kartlarındaki batık ise %17 artarak 1.1 milyar liraya ulaştı. Ticari kredi hacmi 20 Ağustos itibarıyla %23.2 oranında artışla 396 milyar 395 milyon liraya, kurumsal kredi kartı hacmi ise %23.2 oranında artışla 30 milyar 273 milyon liraya ulaştı. KOBİ kredilerinde ödenemediği için takibe alınan tutar ise sekiz ayda %27.9 artarak 32 milyar 426 milyon lirayı buldu.

Altyapı Projeleri

Artan borçlanma maliyetleri karşısında yeni kaynak yaratmak isteyen ve likiditelerini artırma arayışına giden Türk bankalarının büyük proje finansman kredilerinin bir bölümünü yabancı bankalara satmaya başladığı bankacılar tarafından teyit edilmişti. Reuters'a bilgi veren bankacılar bugüne kadar aralarında altyapı, enerji sektörü ve hastane projelerinin de yer aldığı 10'a yakın büyük projeden 250 milyon dolar civarında kredi satışı gerçekleştirildiğini belirtti. Devredilen krediler Aralık 2017'de bir önceki yılın aynı dönemine göre %15.6 artışla 89 milyar dolara yükseldi. Türkiye Bankalar Birliği'nin mevduat, kalkınma ve yatırım bankalarının proje finansman istatistiklerine göre Haziran 2018 dönemi itibarıyla %4 artışla 86 milyar dolara yükseldi.

3.2 Milyon Vatandaş Mahkemelik Oldu

Türkiye Bankalar Birliği (TBB) verilerine göre, Türkiye'de bireysel kredi ve kredi kartı borcunu ödemeyip borcu devam eden kişi sayısı 3 milyon 230 bin 317 kişiyi buluyor. Vatandaşın 11.4 milyarı lirası tüketici kedilerinden, 6.2 milyar lirası bireysel kredi kartlarından olmak üzere 17.6 milyar liralık batık hacmi var. Bankalara olan toplam borçları ise yılbaşından bu yana 32.3 milyar lira artarak 518.9 milyar liraya ulaştı. Bireysel tarafta yıllık kredi maliyetlerini %30'a kadar çıkaran bankalar kredi musluklarını kıstı. Borçlarını çevirmekte zorlanan vatandaşın batık kredi hacminin artabileceğinden endişe ediliyor.