Bankaların Kredi Kullandırımı Daraldı
Kur krizi başladığından bu yana ilk kez kamu bankalarında da kredi daralması kaydedildi. Kredilerde yaşanan daralma kamuda %7.86 olurken, özel bankalarda %19’u aştı. Bankaların kredi kullandırım şartları sıkılaştı.
Hükümetten gelen “en kötüsü geride kaldı” söylemlerine rağmen ekonominin hızla daraldığını gösteren veriler artıyor. Bu kapsamda kredi daralması 9 kasım haftasında yıllık bazda %13.04’e (kur etkisinden arındırılmış 13 haftalık ortalama) yükselirken, 2012 sonrasında ilk kez kamu bankalarında da daralma kaydedildi. 2 Kasım haftasında kamu bankalarında %0.2 oranında kredi daralması yaşanırken, 9 Kasım haftasında daralma %7.86’ya yükseldi. Özel bankalarda kredi daralması, 9 Kasım haftasında %19.2’ye ulaştı.
Toplam kredi büyüme hızı, geçen yıl Kredi Garanti Fonu’nun devreye girdiği dönem Mayıs 2017’de %37’ye kadar yükselmişti. Ancak hızlı kredi büyümesiyle gelen %7.4’lük ekonomik büyüme, cari açık ve enflasyonu sıçratarak hızla ısınmaya neden oldu.
Faizler Yüksek Oldukça Küçülme Derinleşecek
9 Kasım haftasında ortalama faiz oranı (dört haftalık hareketli) ihtiyaç kredisinde %37.1, ticari kredilerde ise %31.9 oldu. Bu oran birkaç hafta önce ihtiyaç kredilerinde %39.4, ticari kredilerde %35.9’e yükselmişti.
Kredi faiz oranlarının dışında bankalar da kredi verme şartlarını sıkılaştırdı. Uluslararası Finans Enstitüsü Baş Ekonomisti Robin Brooks, kredi daralmasının cari açıktaki düşüş nedeniyle TL için olumlu olduğunu ancak 2019’da ekonomik küçülme oranının daha önce açıkladıkları %-0.9’un daha altında olma riskini artırdığını belirtti.