ABD’de Riskli Konut Kredileri Yeniden Tehlike Oluşturmaya Başladı

ABD’de riskli mortgage kredileri geri dönüyor. Konut kredileri, tarihin en kötü finansal krizlerinden birini tetikledikten sonra gelen sıkı borçlanma koşulları 11 yıl sonra sarsılmaya başladı. Düşük kredi notlu veya yüksek borç seviyelerinde olan alıcılar artık daha kolay borçlanabiliyor.

Krediler yeniden adlandırıldı. Kredi alanların çoğu mal varlıklarını ve gelirlerini olduğundan iyi gösterdiği için “yalancı kredisi” takma adını almış bir kredi türü olan sözde eşik altı ve Alt-A kredileri büyük ölçüde gitti. Şimdi ise onlara tüketicilerin ödeyemeyecekleri kredileri almalarını engellemek için Tüketici Finansal Koruma Bürosu’nun kriz sonrası koyduğu standartları sağlayamaması nedeniyle “yetersiz” deniyor.

2018’de tüketiciler bu alışılmadık kredilerden 45 milyar dolar borçlanırken (son 10 yılın en yüksek seviyesi), sektörel araştırma grubu Inside Mortgage Finance’e göre bu sayı 2019’da daha da artacak. Bu krediler devlet garantisi altında bulunmazken aynı zamanda standart kredilere göre daha yüksek faiz oranına sahipler.

Bu kredilerde artış görülmesiyle birlikte konut piyasası da yükseliş sinyalleri vermeye başlıyor. İkinci el konut satışlarında Temmuz ayında 17 ayın en yüksek seviyesini gördü. Bu kredilerin savunucuları ise, kriz sonrasında konut kresi almak çok zorlaştığı için konut piyasasının dışında kalmış tüketicileri piyasaya geri dönebileceğine inanıyor. Ancak bazıları da bu müşteri çekme rekabetinin standartları çok gevşetmesinden korkuyor.

Milken Enstitüsü konut finansman programı direktörü Eric Kaplan, “Bildiğim kadarıyla önceki kriz zamanında olduğu kadar bir artış yok, ancak tetikte olmalıyız.” dedi. Eşik altı krediler banka dışı kuruluşlar arasında yaygın olmasına rağmen büyük bankalar piyasaya girmenin başka bir yöntemini buldular. JPMorgan Chase & Co., Credit Suisse Group AG ve Citigroup Inc. son aylarda bu kredilere dayalı mortgage tahvilleri hazırlıyorlar.

FICO kredi notu 690’ın altında olan 2.5 milyar dolar değerindeki eşik altı kredileri 2019’un ilk çeyreğinde mortgage tahvilleri içerisinde yer aldı. Inside Mortgage Finance’e göre bu sayı geçen senenin neredeyse iki katı ve 2007 sonundan beri en yüksek seviyede. İkinci çeyrekte ise 1.9 milyar dolar değerinde eşik altı kredi mortgage tahvillerinin içerisinde yer aldı.

Eşit altı konut kredisi piyasası kalan mortgage piyasasına kıyasla çok küçük ve krizden önce eşik altı kredi piyasası rekor kırarak 1 trilyon doları aşmıştı. Yine de bu kredilerdeki artış borç verenlerin müşteri arayışı içinde olduğunu gösteriyor. ABD ekonomik büyüme döneminin sonuna yaklaşırken ve ev fiyatları çoğu ABD vatandaşının gelirinden daha hızlı artarken mortgage piyasası alım gücü yüksek müşteriler bulmakta zorlanıyor.